ցանց

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

ձկնորսական

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ցանց

վանկեր՝ ցանց 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *skn-sko-` *(s)ken(d)- «պոկել, անջատել, պոկված կաշի, կեղև, թեփ» արմատից. հմմտ. հին կելտերեն skinn «կաշի, մորթ», skan «կեղև, թեփ», hinne «բարակ կաշի, թաղանթ»։

Գոյական

  1. միմյանց խաչավորող թելերի հավասար հեռավորությամբ հանգույցներով հյուսված հարմարանք, ձուկ, թռչուն և այլն որսալու համար, ուռկան, վարմ
  2. մետաղալարերի նույն ձևի հյուսվածք, զանազան նպատակների համար ◆ պատուհանի, վանդակի, մահճակալի ցանց
  3. նյունպիսի հյուսվածքով պարկ, տոպրակ, պայուսակի, մթերքների համար, ցանցապարկ
  4. նույնպիսի եղանակով գործված նուրբ հյուսվածք, որի մեջ կանայք ամփոփում են մազերը, ինչպես և՝ ծածկում դեմքը
  5. զանազան խաղերի մեջ՝ ցանցաձև հյուսվածքով տեղ, սահման կամ հարմարանք, խաղագնդակը դրա մեջ գցելու կամ վրայից մյուս կողմը նետելու համար ◆ վոլեյբոլի, բասկետբոլի ցանց (սպորտ.)
  6. միմյանց խաչաձևող կամ միմյանց ներհյուսված միատեսակ բաների ցանցանման ամբողջություն ◆ սարդոստայի ցանց ◆ հեռագրալարերի, սպիների, կնճիռների ցանց (փխբ․)
  7. ջրանցքների, առուների, հաղորդակցության ճանապարհների և այլնի որևէ տարածության վրա տարբեր ուղություներով ձգվող գծերի ամբողջություն ◆ ոռոգման ցանց ◆ ճանապարհների ցանց (փխբ․)
  8. որևէ վայրում գտնվող միատեսակ հիմնարկությունների, հաստատությունների և այլն ամբողջություն ◆ բժշկական հիմնարկների ցանց ◆ ուսումնական նաստատություններ ցանց (փխբ․)
  9. որևէ բնագավառի հիմնարկների համակարգը որպես գործունեության բնագավառ, ասպարեզ ◆ Նա թողել է իր մասնագիտությունը և աշխատանքի է անցել առևտրի ցանց(եր): (փխբ․)
  10. որևէ վայրում կամ տարածության մեջ գտնվող, սփռված մեծ քանակությամբ միատեսակ բաների ամբողջություն ◆ աստղեր ցանց ◆ լճեր ցանց (փխբ․)
  11. ազատությունից, անկախությունից զրկվող հանգամանք, լիովին իրեն ենթարկվող, իր գերին դարձնող հանգամանք ◆ ամբոխը պետք է պահել իր նախապաշարումներուն ցանցին մեջ պինդ սեղմած Լևոն Շանթ (փխբ․)
  12. որևէ (սովորաբար, վնասակար, չար) նպատակին ծառայող խորամանկ միջոցների ամբողջությունը, որոգայթ, ծուղակ ◆ Բարձրաստիճան մարդիկ դավադրության ցանց են հյուսում: (Մ. Ուեստ) (փխբ․)
  13. տե՛ս ցանցաճոճ
  14. տե՛ս հյուսակ
  15. իրար հետ խաչաձևվող և սերտորեն միմյանց հետ կապված երևույթների ամբողջությունը ◆ սոցիալական հարաբերություների խճողված ցանց (փխբ․)
  16. (մրմն․) զուգընկերների շղթայակցված ձեռքերի դիրքն է երրորդին (վերին) նստելու համար (ոստյունախաղերում)
  17. որոճողների քառաբաժին ստամոքսի երկրորդ, ամենափոքր բաժինը, տեղեկայված է կտրիչի և գրքի միջև

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. վարմ, որսացանց, որոգայթ, թակարդ, երագազ (որսալու հարմարանք)
  2. (նորբ․) ուռկան, ձկորսացանց, թարփ, առձյուլ (ձուկ որսալու հարմարանք) (հնց․)

ցանցապարկ, ցանցատոպրակ, ցանցապայուսակ, ցանցաքսակ (մթերքի և այլն ցանցահյուս հարմարանք)

  1. հերացանց (մարզերը ամփոփելու նուրբ հյուսվածք)
  2. դիմացանց (դեմքին գցելու կանացի հյուսվածք)
  3. տե՛ս ոստյան, սարդոստյան
  4. համակարգ (ջրացքների, առուների, հաղորադակցության ճանապարհների և այլնի որևէ տարածության վրա տարբեր ուղղություներով ձգվող գծերի ամբողջություն)
  5. համակարգ (որևէ բնագավառի հիմնարկներ)
  6. որոգայթ, ծուղակ (որևէ չար նպատակի ծառայող խորամանկ, դավադիր միջոցների ամբողջություն) (փխբ․)
  7. տե՛ս ցանցաճաճ
  8. տե՛ս հյուսակ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ցանց հյուսել՝ լարել - մեկի դեմ որոգայթ լարել
  2. ցանցն ընկնել մեկի, մի բանի - մեկի որոգայթի մեջ ընկնել, մեկի, մի բանի զոհ դառնալ

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Կ․ Կ․ Բաբայան, Մարմնամարզական տերմինների տեղեկատու բառարան («Հայաստան» հրատարակչություն), Երևան, 1985 — 184 էջ։
  • Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։
  • Հովհաննես Մակարյան, Կիմ Աբելյան, Անասնաբուժական կլինիկական տերմինների բացատրական բառարան, Երևան, «Ստամպա», 2002 — 256 էջ։
  • Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։
  • Ալինա Մուրադյան, Նորածանոթ բառերի բացատրական բառարան (Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի համալսարան), Երևան, 2006 — 60 էջ։