ցեխ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ցեխ

վանկեր՝ ցեխ 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

< цех < գերմ. Zeshe

Գոյական

  1. ջրով թրջված ու ներծծված հող, ջրախառն հող
  2. հողի, ցեմենտի կամ կավի շաղախ ավազի, հարդի և այլնի հետ՝ կառուցվող պատի արանքները լցնելու, սվաղելու և այլնի համար, շինարարական շաղախ
  3. շաղախված կավի զանգված, որից զանազան իրեր են սարքում
  4. ջրավազանների հատակին նստած կամ գետնի ստորին շերտերում գոյացած հանքային զանազան բաղադրություններով տիղմ, որ օգտագործում են որպես բուժական միջոց
  5. հանքային որոշ բաղադրություն ունեցող հողից պատրասվող շաղախ, որ քսում են մարմնին՝ մազերը թափելու համար
  6. (փխբ․) պղտոր՝ տղմոտ ջուր
  7. (փխբ․) զանազան բաների ցեխանման շաղախ ◆ Գոմը այնքան չեն մաքրել, որ ամբողջովին ցեխ է դարձել։
  8. չափազանց մեծ ջրային պարունակություն ունեցող հաց կամ թխվածք ◆ Սա հա՞ց է, թե՞ ցեխ:
  9. (փխբ․) ջրալի հողի չորացած ու մի բանի վրա մնացած շերտ՝ գուղձ՝ կտոր ◆ Անձրևաջրի հետ պատերից թափված ցեխը մնացել է հատակին, ոչ մաքրող կա, ոչ տիրություն անող։
  10. (փխբ․) առհասարակ՝ հողխառն կեղտ որևէ բանի վրա ◆ Վերարկուն ամբողջապես ցեխ էր դարձել։
  11. ապականություն, ապականված բարքեր՝ միջավայր և այլն ◆ Ի դեպ, սրանց անուններն էլ հայ դիցաբանության պանթեոնից են վերցված և հենց սկզբից ներկայացված որպես «քսաներորդ դարու ցեխին մեջ ինկած» հեթանոս պատանիներ։

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. տիղմ, գայռ, սիկ, (հզվդ․)՝ կարակում, խոհեր, տաղախ, (գվռ․)՝ տիլ, ճապալեզ, ճլճեխ, ճճեղ, ճոռ, լեպ, լոպոպ, միծ, ցրփեխ, քոռ, փխակ (խորը), չխչխանք (ջրիկ)
  2. տե՛ս շաղախ
  3. տե՛ս կեղտ
  4. տե՛ս ապականություն

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. ցեխ գցել՝ նետել՝ շպրտել մեկի վրա - անվանարկել, վարկաբեկել, ամբաստանել
  2. ցեխը կոխել - վատաբանել, խայտառակել, անպատվել
  3. ցեխը կոխել ու հանել - խիստ քննադատել՝ պարսավել
  4. ցեխի հետ հավասարեցնել - վատաբանել, խայտառակել, անպատվել
  5. ցեխի մեջ աղտոտել - վատաբանել, խայտառակել, անպատվել
  6. ցեխի մեջ խրվել - խայտառակվել, անպատվաբեր գործի մեջ ընկնել
  7. ցեխից դուրս բերել՝ հանել - անպատվությունից՝ խայտառակությունից դուս բերել՝ փրկել
  8. ցեխ ու մուր թափվել մեկի գլխին վրա - սաստիկ խայտառակել՝ անպատվել

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։