ցույց
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [t͡sʰujt͡sʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ ցոյց
վանկեր՝ ցույց
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
.jpg)
Բնիկ հնդեվրոպական՝ *skeu-sk՛-` *(s)keu- «ուշադրություն դարձնել, նկատել» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն ā-kuvate «մտադիր է», հունարեն κοέω «նկատել», հին վերին գերմաներեն scouwon «դիտել»։
Գոյական
- հասարակական-քաղաքական որոշ տրամադրությունների արտահայտությունը հանդիսացող մասսայական երթ
- (ռազմ․) թշնամու ուշադրությունը գլխավոր հարվածից շեղելու և նրան թյուրիմացության մեջ գցելու նպատակով կատարվող կողմնակի գործողություն
- բողոքի, դժգոհության և այլն արտահայտությունը հանդիսացող որևէ արարք ◆ Հայ նախարարների անտեսումը կատարյալ արհամարհանքի ցույց տվեց մի քանի օր։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- որևէ բանի արտաքին դրսևորում, արտահայտություն, նշան ◆ Երջանիկ տոքտորը կպաշտեր… առանց… համակրության ցույց մը սպասելու։ (Գրիգոր Զոհրապ)
- ցուցադրելի բան ◆ Անձրևի կաթիլը ցույց քեզի ահա, որ մեկ տեղ բազմացավ, իսկ լիճ կդառնա։ (Ջիվանի)
- ձևացում, արտաքուստ որևէ բան ձևացնելը, ցույց տալը ◆ Միհրներսեհը ցույցի համար մի պալատականի միջոցով իր մոտ հրավիրեց Վասակին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- նույնն է՝ ցուցանք ◆ Ապրի՛ր որպես ցույց և տեսարան աշխարհի համար։ (Շեքսպիր)
- ցույց տալը, ցուցադրելը, ներկայացնելը ◆ Գերի առած Ռամազ-խանին նրա առաջ տարա ցույցի: (Շոթա Ռուսթավելի)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- երթ, շքերթ, հանդես (հասարակական-քաղաքական որոշակի տրամադրություն արտահայտող զանգվածային երթ)
- տե՛ս օրինակ, նմուշ
- տե՛ս ցուցանք
- տե՛ս ձևացում
- տե՛ս ցուցադրություն
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- ցույց անել
- տրամադրությունը, վերաբերմունքը որևէ ձևով արտահայտել, դրսևորել
- ցուցադրել
- ցույց հանել - ցուցաբերել, դրսևորել, արտահայտել
- ցույց տալ
- տեսնել տալ, ներկայացնել
- ցուցաբերել, դրսևորել, արտահայտել
- ապացուցել
- երևան հանել, պարզել
- նշել, ուղենշել, ուղղություն տալ
- պարզել, պարզաբանել, բացատրել
- կողմնակիորեն հասկացնել, ակնարկել
- իբրև նշան ծառայել մի բանի, իմացնել, նշանակել
- մատնացույց անել
- ցուցմունք տալ (հնց․)
- ներկայացնել, ըստ պահանջի հանձնել (ստուգման, հաշվառման և այլն համար)
- հայտնի դարձնել, հաստատել ◆ Դա ցույց կտա ապագան։
- մատուցել, ցուցաբերել (ծառայություն, օգնություն և այլն)
- հայտնել, պատմել, ներկայացնել ◆ Ինչպես նախնթաց շարադրանքում ցույց ենք տվել…
- գործածվում է որպես սպառնելիքի արտահայտություն (քեզ, ձեզ, նրան, նրանց դերանունների կամ անձերի անունների հետ)
- նշանակել, արտահայտել ◆ Առարկա ցույց տվող բառերը գոյականներ են։
- որոշ արդյունքի հասնել, ձեռք բերել ◆ Հիանալի արդյունք ցույց տվեց աշխատանքային ռեզերվների թիմը։
- ի ցույց
- ցույց տալու համար
- որպես ցուցադրություն
- նույնն է՝ ի ցույց դնել
- ի ցույց դնել
- ցուցադրելու համար համապատասխան տեղում դնել
- ձևի համար դնել
- իբրև կազմակերպական պատիժ ժողովում նշելմեկի պարսավելի արարքը, սխալը և այլն
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | ցույց(ը) | ցույցեր(ը) |
| Սեռ. | ցույցի | ցույցերի |
| Տր. | ցույցի(ն) | ցույցերի(ն) |
| Հայց. | ցույց(ը) | ցույցեր(ը) |
| Բաց. | ցույցից | ցույցերից |
| Գործ. | ցույցով | ցույցերով |
| Ներգ. | ցույցում | ցույցերում |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։