փչել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [pʰt͡ʃʰɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ փ(ը)•չել
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Բայ
- բերանից օդի հոսանք արտամղել
- զանազան կարգի հարմարանքներով՝ սարքերով՝ գործիքներով օդի ուժեղ հոսանք ուղղել որևէ բանի վրա
- բերանից օդի ուժեղ հոսանք արտամղելով կրակը հանգցնել՝ մարել ◆ Ճրագը փչի՛ր։
- բերանից օդի հոսանք արտամղելով կրակը արծարծել՝ բորբոքել ◆ Բավակա՛ն է վառարանը փչես. մի քիչ սպասիր, ինքն իրեն կվառվի
- փողային՝ փչովի գործիքի մեջ օդի ուժեղ հոսանք ներմղելով նվազել
- (փխբ․) փողային երաժշտական գործիքով նվագել (իբրև զբաղմունք)
- (փխբ․) առհասարակ՝ նվագել ◆ Երաժիշտները զանազան պարեղանակներ էին փչում։
- [չեզոք բայ] օդի հոսանք առաջ բերել, օդը շարժման մեջ դնել (քամու մասին)
- օդի միջոցով տարածվել, գալ, զգացվել ◆ Առավոտյան թարմությունն էր փչում հովտում։
- անել, լինել (ցրտի՝ բուքի ևն մասին) ◆ Ցուրտը փչում է։
- միադիմի փչել ◆ Միջանցուկ հոսանք լինել, օդի ցուրտ հոսանք թափանցել։ Պատուհանը ծածկի՛ր, փչում է։
- (փխբ․) շեշտված կերպով արտահայտվել՝ զգացվել՝ դրսևորվել ◆ Ոմանք ուրախ ողջունեցին Բագրատին, մյուսները՝ զարմացան, մի քանիսի ձեռքի սեղմումից օտարություն փչեց (Անահիտ Սահինյան)
- (փխբ․) խիստ կերպով իրեն զգալ տալ ◆ Լույս էր, երբ իմ գրպանից դատարկությունն էր փչում ՇԱ
- (փխբ․) սուտ ասել, սուտումուտ բաներ դուրս տալ ◆ Փչելը դարձել Էր օրգանական պահանջ (Շիրվանզադե)
- [ներգործական բայ] փոշի կամ հեղուկ նյութ սրսկել՝ ցողել՝ ցանել ◆ Վազերին փարիզյան կանաչ են փչում։
- (տեխ․) հեղուկ ապակե զանգվածից օդի ուժգին հոսանք մղելով զանազան բաներ պատրաստել ◆ Ապակի փչել, շշեր փչել։
- որևէ գործիքով՝ հարմարանքով կամ բերանով օդի հոսանք ներմղել մի բանի մեջ, օդով լցնել ◆ Ավտոդողի մեջ օդ փչել։
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- փքել, ուռեցնել, (գվռ․) տկռեցնել, տկզեցնել, տիկ շինել
- տե՛ս շնչել
- նվագել
- մարել, հանգցնել, շիջուցել
- արծարծել, բոցավառել, բորբոքել, փուլ տալ
- հովհարել, հովհար անել,
- տե՛ս ստել
- տե՛ս ցողել, ցանել
- քամի անել, քամի շնչել, քամի փչել
- տե՛ս շչել, սուլել
Արտահայտություններ[խմբագրել]
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։