ընկեր
Հայերեն
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Կազմված է ըն(դ) նախդիրից և կեր արմատից և բուն նշանակում է «միասին ուտող, հացակից, ճաշակից»։ Նույնատիպ կազմություն ունեն նաև գոթերեն, լատիներեն, ֆրանսերեն տարբերակները։
Գոյական
- ՄՀԱ՝ [əŋˈkɛɾ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ ըն•կեր
- մտերմությամբ, սիրով մեկի հետ կապված մարդ, բարեկամ
- միասին աշխատող, աշխատակից, գործակից
- զբաղմունքով, գործունեությամբ մեկի հետ կապված մարդ, ընկերակից
- միասին ճանապարհ գնացող, ընկերակից
- գաղափարով մեկի հետ կապված, համախոհ, կողղմնակից
- որևէ կոլեկտիվի, հասարակական միջավայրի և այլն անդամ ◆ Ինստիտուտի երկու ընկեր մասնակցեցին խորհրդակցությանը։
- խՍՀՄ-ում քաղաքացիների միմյանց դիմելու հարգական բառ
- նախորդ երկու իմաստներով գործածվում է անունների և ազգանունների հետ՝ քաղաքացի նշանակությամբ
- ամուսին (խսկց․)
- սիրած, սիրով մեկի հետ կապված անձ
- զույգ կազմող իրերի, հացնելիքի և այլն յուրաքանչյուր հատը, թայ
- մեկից անբաժան, միշտ նրա հետ գտնվող կամ ծառայող բան (ձի, զենք, զգեստ և այլն) (փխբ․)
- անբաժան ուղեկից, այն, ինչ որ մեկին բաժին է ընկել կյանքում, բախտ, ճակատագիր, վիճակ ◆ Մեզ մաքառումն է միշտ ընկեր եղել և ընդվզումը օտար լծի դեմ։ (փխբ․)
Ածական
հավասար, նման
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- ընկերակից, բարեկամ, մտերիմ, զուգակից (մտերմությամբ, սիրով մեկի հետ կապված մարդ)
- աշխատակից, գործակից, գործընկեր, հարակաշ, համշիրակ (միասին աշխատող, գործունեությամբ մեկի հետ կապված մարդ) (հնց․)
- աղոոհաց(ա)կեր (ժղ․), թասընկեր, ռափիկ (կերուխումի ընկեր) (հնց․)
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- ընկեր դառնալ, ընկերանալ մեկին
- ընկերանալ, ընկերակցել
- հավասարվել, նմանվել
- գործակցել, գործակից դառնալ
- ընկեր բարեկամ
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։