խոզ

Հայերեն

«խոզ» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

• ՄՀԱ՝ [χɔz]

խոզեր

Դասական ուղղագրութեամբ՝ խոզ

վանկեր՝ խոզ 

խոզ2

Ստուգաբանություն

1. (աշխգր․) տե՛ս խոզաբուծություն
2. 1․ խոզ։ 2․ Արարատյան, Ղարաբաղ, Սեբաստիա՝ փխբ Մարդկանցից հեռու փախչող, ոչ մարդամոտ ◆ Խոզ մարդ։ Սահակ Ամատունի 3․ փխբ․ հարուստ ու ժլատ
3. Ղարաբաղ, Ագուլիս՝ խակ, չհասած
4. Ղարաբաղ՝ խուզելը ◆ Էսա Վար կ’ուրունքանա վըխճարեն խոզ’ը նիյընի, պուրթը կըժինանա։ (Ձ)

Փոխառություն, բայց բուն աղբյուրը չի հավաստված. հմմտ.

1. ակկադերեն hurīru(m), ◆ խոզերը արագ աճող, շատ բազմացող կենդանիներ են։ (Դասագիրք)
2. միջին պարսկերեն, պարսկերեն xūk, ◆ Մռմռաց քթի տակ Դենշապուհը և ատամները կրճտեց, - սպասիր, խոզի զավակ խոզ։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Մի նրան տես, խոզ է, մարդը այնքան կեղտոտ կլիներ։
3. կովկասյան ◆ խոզ է նրան մոտենալ չի լինի։
   1. քարթվելական, մեգրելերեն, ճաներեն ĵeĵ (*joĵ ձևից՝ խոճ(կոր), ◆ Ահա փողոցները մսերով լիքը, կետերից կախված եզներ, ամբողջական հորթեր, խոզեր, վարազներ։ (Ավետիք Իսահակյան)
   2. աբխազերեն -xoba, ադըղ. kxoyə, ◆ Խոզի ճուտի պես բղավող երեխան սկսեց պտույտ գալ։ (Լեո)
   3. նախյան-դաղ. xokxa, բացբիերեն kxa:

Գոյական

1. խոշորամարմին, կարճոտն, երկար դնչին կռճկանման կլոր քթով՝ կճղակավոր կաթնասուն, որի ընտանին բուծվում է միս, ստև, ճարպ ստանալու համար
2. (խսկց․) (փխբ․) կեղտոտ՝ փնթի մարդ
3. (խսկց․) անբարեհամբույր՝ ոչ մարդամոտ՝ ոչ բարեկամասեր մարդ
4. (խսկց․) երախտամոռ՝ անշնորհակալ մարդ
5. (փխբ․) նույն կենդանու միսը
6. (խոհր․) ամենակեր կաթնասուն, կան գիրուցային, մսային, մսագիրուցային ուղղությունների

Հոմանիշներ

1. մերուն, գոճամայր, խոզամայր, վարազ, տախ (գվռ․)
2. տե՛ս կեղտոտ

Արտահայտություններ

• Խոզեն մազ մը թրցնել, Սեբաստիա՝ Ժլատից որևէ բան պոկել՝ կորզել՝ առնել։
• Խոզի բանջար, Համշեն՝ Արտերի մեջ բուսնող մոլախոտ։
• Խոզի գլուխը խալիչին կենալ չի։ Արարատյան, Թբիլիսի՝ Ասվում է իր պատիվը չգնահատողի մասին։ ◆ Չես ուզում, ետ դառ գնա բանիդ, խոզի գլուխը խալիչին կենալ չի։ (Պերճ Պռոշյան)

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ hog, pig, swine գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ domuz իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ боров (ru) ‎(borov), свинья (ru) ‎(svinʹja) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

խոզ2

Գոյական

ջրիմուռների մի տեսակը (սպիրոգիրա)

խոզ2

Ստուգաբանություն

Փոխառություն՝ թերևս արաբերեն hauz «ցանկապատված տեղ»։

Գոյական

կամրջի երկաթե կապ

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։