կաղապար
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [kɑʁɑˈpɑɾ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ կաղապար
վանկեր՝ կա•ղա•պար
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Փոխառություն իրանական աղբյուրից՝ *kalapaδ (< հունարեն καλιοποδιον):
Գոյական
- նմուշ, որից հանում են ձև՝ մի այլ նյութով ձուլելու կամ վերարտադրելու համար ◆ Ափրոն հանեց տախտակից շինած քառակուսի կաղապարներն ու կավը ջրով շաղախելով սկսեց աղյուսներ թափել։ (Հրաչյա Քոչար) ◆ Ձուլարանային արտադրության մեջ կարմատավորվեն մետաղե մշտական կաղապարներում ճշգրիտ ձուլվածք ստանալու։ (Մամուլ)
- որևէ գործիքի հիմքը կազմող փայտե չորսու ◆ Ռանդայի կաղապար։
- ոտքի թաթի ձև տրված փայտ, որի վրա ոտնաման են կարում
- կոշիկ մաքրողի արկղի վրա սարքած՝ կոշկի տակի ձևով տախտակե հարմարանք, որի վրա դնում են ոտքը՝ կոշիկը մաքրելիս
- նույնն է՝ չափան
- (փխբ․) կերպար, կերպարանք, կրկնօրինակ ◆ Կը զմայլեի ժամերով հասակին վրա վեհ պատկեր, որ Ոլիմբիան Աստված մը կաղապար էր։ (Դանիել Վարուժան)
- (փխբ․) հանգամանք՝ պայմաններ՝ վիճակ և այլն, որոնցով պայմանավորվում է մեկի գործելու կերպը՝ վարքագիծը՝ վերաբերմունքը
- (փխբ․) ընդունված՝ սովորական կամ կանոնական դարձած օրինակ՝ ձև՝ նմուշ, որին կուրորեն հետևում են
- նույնն է՝ ձևատիպար, նմուշակ
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]- կաղապարի մեջ դնել - սահմանափակել, կաշկանդել
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | կաղապար(ը) | կաղապարներ(ը) |
| Սեռ. | կաղապարի | կաղապարների |
| Տր. | կաղապարի(ն) | կաղապարների(ն) |
| Հայց. | կաղապար(ը) | կաղապարներ(ը) |
| Բաց. | կաղապարից | կաղապարներից |
| Գործ. | կաղապարով | կաղապարներով |
| Ներգ. | կաղապարում | կաղապարներում |
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։