հաշիվ

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [hɑˈʃiv]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ հաշիւ

վանկեր՝ հա•շիվ 

Ստուգաբանություն

Փոխառություն՝ արամեերեն (ասորերեն) həšib:

Գոյական

1. հաշվելը, համրելը
2. համրանք, թիվ, համար
3. հաշվելու հետևանքը, հաշվելով ստացած արդյունքը՝ տվյալը
4. (սպորտ․) մրցախաղի արդյունքով ստեղծված հարաբերությունը մրցող կողմերի միջև ◆ Հաշիվն է՝ 3:0 հոգուտ Արարատի։
5. դրամական հարաբերություն՝ փոխհարաբերություն
6. փաստաթուղթ, որի վրա նշված է որևէ բանի համար վճարելիք (կամ փոխանցելիք) գումարը
7. տնտեսության ծախսերի ու եկամուտների հաշվարկ
8. (հշվպ․) ֆինանսական գործառնության, ինչպես և հաշվապահական հաշվառման հիմք հանդիսացող փաստաթուղթ, ֆինանսական գործարքների փաստաթուղթ
9. (փխբ․) օգտակարություն, ձեռնտվություն ◆ Ձեր առաջարկությունը իմ հաշվին չի գալիս։
10. միջոցներ, ծախս ◆ Հինգ հոգի նրա հաշվին են ապրում։
11. թեր և դեմ մտորում, կշռադատություն ◆ Հաշվով գործ բռնել։
12. ենթադրություն, նախագուշակում, կանխատեսում ◆ Հաշիվները սխալ դուրս եկան։
13. չլուծված վեճ՝ տարաձայնություն ◆ Մենք նրա հետ հին հաշիվներ ունենք։
14. (տրական հոլով՝ հաշվին, ի հաշիվ) մեկի փողով՝ միջոցներով
15. (գործիական հոլով՝ հաշվով) կարծիքով, ենթադրությամբ
16. (սակ․) երբ մի բանկը մեկ այլ բանկի անունով իր մոտ բացում է հաշիվ
17. (ֆին․) գնորդի և վաճառողի միջև պայմանագրային հարաբերություններ են, որոնց համաձայն վճարումը կատարվելու է հաջորդ ժամանակաշրջանում

Հոմանիշներ

1. համրանք, թիվ, համար, համբարք (գվռ․)
2. հաշվարկ, առուծախք, մոտք ու ելք
3. ծախս, վճար, կոնդ (գվռ․)
4. մրցարդյունք
5. ծախսագիր
6. տե՛ս օգուտ
7. տե՛ս կշռադատություն
8. տե՛ս կանխատեսում
9. տե՛ս վեճ

Արտահայտություններ

1. հաշիվ բացել
   1. ֆինանսկան գործառնություն սկսել բանկի հետ
   2. (հաշվ․) հաշվապահական գործարքներ կատարել մեկի հետ
   3. (սպորտ․) մրցախաղի մեջ առաջին հաղթանակը գրանցել կողմերից որևէ մեկի օգտին
2. հաշիվը բացվել - մրցող կողմերի հաղթանակ հաշիվ գրանցվել՝ հաստատվել
3. ի հաշիվ - հաշվին, հաշվելով մեկի կամ մի բանի վրա
4. հաշիվ է, հաշիվ չէ
   1. ձեռնտու է, ձեռնտու չէ
   2. հաշվելու ենթակա է, հաշվարկի մեջ պատք է մտցվի
   3. ընդունված է հաշվի մեջ մտել է
5. հաշիվ կա
   1. գործի ներքին էություն՝ իմաստ գոյություն ունի
   2. որևէ բանի հարց՝ խնդիր կա
   3. տե՛ս հաշիվ է
6. հաշիվ ներկայացնել - հաշվետու լինել, հաշիվ տալ
7. հաշիվ տալ
   1. հաշիվը՝ հաշվեմատյանը ներկայացնել քննության և հաստատության
   2. զեկուցում տալ կատարած գործերի մասին, հաշվետու լինել
8. հաշիվ տալ իրեն - գիտակցել, նկատի առնել
9. հաշիվ տեսնել
   1. դրամական հաշիվները՝ պարտքը՝ պահանջը քննել և կարգավորել
   2. դրամական հարաբերությունը վերջացնել
   3. մի վիճելի հարցի՝ տարաձայնության վերջ տալ
10. հաշիվ ունենալ
    1. շահ ունենալ
    2. գործ ունենալ, խառնվել, հաղորդակից լինել
11. հաշիվը մաքրել
    1. դրամական հարաբերությունը վերջացնել
    2. մի վիճելի հարցի՝ տարաձայնության վերջ տալ
    3. ոչնչացնել, սպանել
12. հաշիվը տալ - ծառայողին հասանելիք ռոճիկը տալ և արձակել
13. հաշիվն ստանալ - ռոճիկն ստանալ ու պաշտոնից դուրս գալ
14. հաշվի առնել
    1. նկատի ունենալ, նկատի առնել
    2. հաշվառման ենթարկել
    3. գրանցել, ցուցակի մեջ մտցնել
    4. (փխբ․) բոլոր հանգամանքները՝ տվյալները ի մի բերելով կշռադատել՝ համապատասխան եզրակացության հանգել
15. հաշվի նստել - նկատի ունենալ, հաշվի առնել
16. հաշվով ապրել - մուտքն ու ելքը կշռելով չափավորությամբ ապրել
17. հաշվով մարդ - չափավոր, չշռայլող, չվատնող մարդ
18. հաշիվները վերջացնել՝ փակել
    1. դրամական հարաբերությունը վերջացնել
    2. մի վիճելի հարցի՝ տարաձայնության վերջ տալ

Հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	հաշիվ(ը)	հաշիվներ(ը)
Սեռ.	հաշվի	հաշիվների
Տր.	հաշվի(ն)	հաշիվների(ն)
Հայց.	հաշիվ(ը)	հաշիվներ(ը)
Բաց.	հաշվից	հաշիվներից
Գործ.	հաշվով	հաշիվներով
Ներգ.	հաշվում	հաշիվներում

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ bill, account, score, calculus}} գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ счёт (ru) ‎(sčot), расчёт (ru) ‎(rasčót), отчёт (ru) ‎(otčót), подсчёт счет "лор" (ru) ‎(podsčót sčet "lor") վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սակարկային տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Գյումրի, ««Իմաստասեր Անանիա Շիրակացի» համալսարան», 2011 — 89 էջ։
• Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։
• Ա․Հ․ Բայադյան, Ֆինանսական բացատրական բառարան, Երևան, «Ասողիկ», 2004 — 334 էջ։