վայրի

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [vɑjˈɾi]

վայրի գազան

Դասական ուղղագրութեամբ՝ վայրի

վանկեր՝ վայ•րի 

Ածական

1. բնական պայմաներում ապրող, չընտելացված, վայրենի (կենդանիների և թռչուների մասին) ◆ Վայրի գազաններ բներից փախան։ Հովհաննես Թումանյան
2. վայրեաբույս, ոչ մշակութային (բույսերի մասին) ◆ Տաք կիրճերոմ կանաչում էր վայրի խաղողը։ (Ակսել Բակունց)
3. անմշակ մնացած, չմաշակված, անմշակ խոպան (հողի, վայրի մասին)
4. անապատային, ամայի, անբնակ ◆ Նա շրջում էր անտառներում և վայրի ձորերում։ (Ակսել Բակունց)
5. չպատվաստված, վայրենաբույս ծառի տված, վայրենի բույսի տված (պտուղների և հատապտուղների մասին)
6. վայրենության մակարդակի վրա գտնվող ◆ վայրի ցեղեր
7. հետամնաց, ոչ քաղաքակիրթ (փխբ․) ◆ Մի՛ խառնեք մեզ ձեր վայրի արջի ցեղերի (Վահան Տերյան)
8. գազանաբարո, վայրենաբարո (փխբ․) ◆ վայրի չոբան
9. (փխբ․) գազանային, անագորույն ◆ Ընդունակ էր անգամ վայրի ծեծի ենթարկելու իր զավակներին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
10. անկիրթ անդաստիարակ, անտաշ ◆ Ի՜նչ վայրի երեխա ունեք:
11. (փխբ․) կատաղի մոլեգին, անզուսպ ◆ վայրի թափ, ընթացք: ◆ Բարձրագահ լեռներում որոտաց վայրի քամին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
12. բնական վիճակում եղող, մնացած, անաղարտ, կուսական ◆ վայրի անտառ:
13. (փխբ․) անաղարտ, մարդու կողմից չխաթարված, բնական ◆ Ու է գտել էս երգերը նավադահան էսքան վայրի ու քըմահաճ: (Հ. Լոնգֆելլո)
14. (փխբ․) անսովոր, արտակարգ ◆ վայրի գեղեցկություն
15. (փխբ․) արտառոց, ծայրահեղության հասած, ծայրահեղ ◆ վայրի զրտպարտություն
16. բուռն, ուժգին ◆ վայրի քրքիջ, խնդություն (փխբ․)
17. անկաշկանդ, ազատ, անարգել ◆ Տափաստանային վայրի ազատության և արշավների կիրքը նրա մեջ եռացնում էին անսաձելի մի քրքիջ: Դերենիկ Դեմիրճյան
18. գործածվում է որպես բույսերի և կենդանիների անունների, բաղադրի, ◆ ինչպես վայրի հազար, վայրի տանձենի և այլն
19. նախնադարյան վիճակում գտնվող, քաղաքակրթության ցած աստիճանի վրա կանգնած, վայրենի ◆ Մի՛ խառնեք մեզ ձեր վայրի… ցեղերին։ (Վահան Տերյան)
20. վայրենիներին նատուկ, գազանային ◆ Քուշանները… վայրի գոչյուններով ընդունեցին արյուձին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
21. (խոհր․) սննդում օգտագործվող վայրի բույսեր, մրգեր, հատապտուղներ, կենդանիներ, ձկներ

Հոմանիշներ

1. տե՛ս վայրենի
2. անմաշկ
3. վայրենաբույս
4. անբնակ
5. հետամնաց
6. վայրենաբարո
7. անագորյուն
8. անկիրթ
9. բնական
10. բուռն, ուժգին
11. անկաշկանդ
12. կատաղի

Արտահայտություններ

1. վայրի այծ - քարայծ, խիստ շարժուն, աշխույժ, թռվռուն երեխա

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ wild գերմաներեն՝ wild դանիերեն՝ vild թուրքերեն՝ vahşi իսպաներեն՝ salvaje, montaraz իտալերեն՝ selvaggio, selvatico հոլանդերեն՝ wild հունարեն՝ άγριος, (ágrios) շվեդերեն՝ vild պորտուգալերեն՝ selvagem, silvestre, bravio ռուսերեն՝ дикий (ru) ‎(dikij), дикорастущий (ru) ‎(dikorastuščij), свирепый (ru) ‎(svirepyj) վրացերեն՝ ველური ‎(veluri) ֆրանսերեն՝ sauvage

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։