փակել

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [pʰɑˈkɛl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ փա•կել 

Բայ

1. փեղկերն իրար բերելով՝ մասերը միացնելով և այլն ձևերով ներս մտնելն անհնարին դարձնել, ծածկել ◆ Դուռը՝ պատուհանը փակել:
2. կափարիչը դնելով՝ վրան բերելով բացվածքը ծածկել ◆ Արկղը՝ անոթը փակել:
3. կանալիով կողպեքը կողպել, կողպեքը՝ փականքը բանալիով փակ վիճակի բերել
4. կողպեքով՝ փականքով՝ փակով կողպել, փակը՝ կողպեքը գցել
5. բացված գիրքը՝ տետրը՝ մատյանը և այլն ծածկել, ծալելով՝ իրար վրա բերելով փակ դարձնել
6. դուռը՝ մուտքը և այլն կողպելով ելումուտն արգելել ◆ Գերիներին փակեցին ամրոցում։
7. որևէ տեղի մուտքը դադարեցնել՝ արգելել ◆ Սահմանը փակել:
8. (փխբ․) պատել, ծածկել, բռնել ◆ Խռոված տարերք իրար են եկել, երկինք ու եզերք փակել, մթագնել։ Հովհաննես Թումանյան
9. (փխբ․) բանտարկել, գցել, բանտում պահել ◆ Քեզ կտանեին Պարսկաստան, այնտեղ կփակեին Անուշ բերդում։ (Րաֆֆի)
10. որևէ տեղ դնելով՝ լցնելով պահել ◆ Խորհրդավոր վարպետի գործիքները բերում են թագավորի ննջարանին կից սենյակում փակում: Հովհաննես Թումանյան
11. բերանը՝ բացված անցքը խցանով՝ կափարիչով և այլնով ծածկել՝ խցել ◆ Շշի բերանը փակել:
12. գործունեությունը՝ աշխատանքը՝ գործառությունը դադարեցնել, որևէ հիմնարկության՝ հաստատության և այլնի գործունեությանը վերջ տալ, լուծարքի ենթարկել ◆ Ստացե՛ք նախապես Միքայելի հաշիվները և Մոսկվայի առևտրական տունը փակեցե՛ք: (Րաֆֆի)
13. գործառությունն արգելել՝ արգելքի ենթարկել ◆ Ցարական կառավարությունը փակել էր հայկական դպրոցները։ (Ավետիք Իսահակյան)
14. ամենօրյա աշխատանքային ժամերից հետո գործունեությունը դադարեցնել, կողպել ◆ Խանութները փակում էին սովորաբար ժամը 10-ին։
15. գործունեության՝ պարապմունքների ժամանակավոր դադար՝ ընդմիջում՝ արձակուրդ տալ ◆ Դպրոցներն արդեն փակել էին, և աշակերտները գնում էին կոլտնտեսության աշխատանքներին մասնակցելու։
16. անցումը՝ անցուդարձը խափանել՝ կապել ◆ Ձյունը փակել էր ճանապարհը։
17. երթևեկությունը արգելել ◆ Փողոցներն արդեն փակել էին. շքերթն սկսվել էր։
18. վերջացնել, ավարտել ◆ Կոլտնտեսությունը տնտեսական տարին փակել է հսկայական եկամուտով։
19. վերջ տալ, դադարեցնել, չթողնել որ շարունակվի ◆ Վարդանը շտապեց փակել անախորժ վեճը։ Դերենիկ Դեմիրճյան
20. եզերել, շրջափակել, պատել, պատնեշ կամ սահման կազմել ◆ Քաղաքի արևմտյան սահմանը փակում էր անտառի ստորոտով հոսող գետը։
21. շրջապատել, շրջափակել ◆ Ամրոցը չորս կողմից փակել էին վիթխարի ապառաժները։
22. ընթացքը՝ հոսանքը կապել՝ արգելել, պատնեշել, պատնեշ՝ պատվար դնել ◆ Փակեցին գետի ընթացքը և ջուրն ուղղեցին դեպի ղռերը։
23. ջրի՝ էլեկտրահոսանքի՝ գազի և այլնի հոսանքը դադարեցնել ◆ Մեկը նոր գլխի ընկավ, որ կարելի է փակել ջրի ծորակը (Բոգդան Վերդյան)
24. անցման՝ կիրճի և այլնի մուտքը կամ ելքը բռնել, անցումն արգելել ◆ Յոթ հոգի պետք է փակի կիրճի մուտքը (Րաֆֆի)
25. շարասյան՝ երթի՝ թափորի վերջնամասը կազմել, շարքը՝ շարասյունը վերջավորել ◆ Եվ մեկը մյուսի հետևից գնում էին կանայք՝ իրենց երեխաներին գրկած, իսկ վերջում երթը փակում էին տղամարդիկ (Նիկոս Կազանձակիս)
26. շրթունքները՝ կոպերը՝ մատներն իրար բերելով բերանը՝ աչքերը՝ ձեռքի ափը խփել՝ խուփ անել
27. վարագույրն (վարագույրներն) իջեցնելով բեմը՝ բեմահարթակը՝ պատուհանները և այլն ծածկել

Հոմանիշներ

1. կողոպել, գոցել, (արհմրհ․) աղխել, (գվռ․)՝ փակ դնել, փականք դնել
2. նգել
3. ծածկել, խփել, դնել, (խսկց․) վրա բերել, վրա դնել
4. փակը գցել, սողնակը գցել, սողնակել
5. ծածկել
6. դադարեցնել, արգելել
7. պահել, թաքցնել
8. ծածկել, խցանել, խցել, խփել, կալնել
9. լուծարել
10. արգելել, խափանել, արգելքի ենթարկել, արգերք լինել
11. կողպել, դադարեցնել
12. արգելել, կապել
13. ավարտել, վերջացնել
14. դադարեցնել, վերջ տալ
15. որմնապատել, որմել, ցանկել, ցանկապատել
16. պատնեշել, պատվարել, պատվար քաշել, առաջը բռնել
17. կալնել, խցանել, խցել, անցքը բռնել, անցքը կալանել
18. տե՛ս բռնել
19. տե՛ս շրջափակել
20. վերջացնել, լմնցել՝ (արհմրհ․)
21. տե՛ս լռեցնել
22. տե՛ս բանտարկել
23. տե՛ս կանգնեցնել

Արտահայտություններ

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ

անգլերեն՝ close, shut, fence in, lock oneself up, cover oneself up, close up, block off, block up, stop up, obscure գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ запирать (ru) ‎(zapiratʹ), запереть (ru) ‎(zaperetʹ), затворять (ru) ‎(zatvorjatʹ), затворить (ru) ‎(zatvoritʹ), закрывать (ru) ‎(zakryvatʹ), закрыть (ru) ‎(zakrytʹ), замыкать (ru) ‎(zamykatʹ), замкнуть (ru) ‎(zamknutʹ), заграждать (ru) ‎(zagraždatʹ), заградить (ru) ‎(zagraditʹ) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։