Jump to content

ծիլ

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ծիլ

վանկեր՝ ծիլ 

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *g՛ī-lo-՝ *g՛ēi- «ծլել, ծաղկել» արմատից. հմմտ. գոթերեն keinan «ծիլ արձակել, բողբոջել», լատվիերեն žiēi:

Գոյական

[խմբագրել]
  1. բույսի ցողունը սերմից՝ արմատից՝ սոխուկից կամ պալարից ծլելու սկզբնական շրջանում, սերմերի կամ բույսի վեգետատիվ բազմացմանը ծառայող որևէ այլ օրգանից (պալարից, սոխուկից և այլն) առաջացած, արմատային համակարգ և առաջին զույգ կանաչ տերևներ ունեցող ինքնուրույն բույսեր, որոնք սնվում են նաև սերմի կամ ձևափոխված օրգանի մեջ գտնվող պահեստային սննդանյութերով
  2. սերմնահատիկի միջի սաղմը, որ խոնավությունից ու ջերմությունից ծլում է
  3. ծառի՝ թփի նոր ծլած ընձյուղ
  4. որթատունկի աչք
  5. կոկոն, բողբոջ
  6. չցանված սերմնահատիկի՝ պալարապտղի՝ սոխուկի աչքերից դուրս եկած նուրբ ցողուն
  7. ընդհանրապես՝ բույսի մատղաշ ցողուն, ընձյուղ
  8. (փխբ․) եղունգի եզրերում աճող մեռած մկանային հյուսվածք, որ թելի ծայրի նման ցցվում է, քցիմ
  9. (փխբ․) մսի կամ մաշկի բարակ շերտ՝ ծվեն ◆ Մտրակահարությամբ պիտի պոկվեր կաշիդ ծիլ առ ծիլ: (ՍԱ
  10. թել, ծոպ
  11. (փխբ․) նոր՝ մատաղ սերունդ
  12. (փխբ․) որևէ բանի առաջին դրսևորումը՝ արտահայտությունը, սկիզբ, երախայրիք, սաղմեր ◆ Ազատագրական շարժումների ծիլերն էին դրանք, որոնք հետո ծավալվեցին և ընդգրկեցին ամբողջ երկիրը։
  13. (արևմտհ․) մանկապարտեզի առաջին դասարանի պայմանական անվանումը
  14. (ֆզլգ․) արյան ձևավոր տարրերի (էրիթրոցիտներ, լեյկոցիտներ) նախորդող, որն առաջանում է բազմունակ բնային բջջից, որը տարբերակվում է մի քանի կիսումների արդյունքում

Ածական

[խմբագրել]
  1. ծլած, ծլարձակած

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. խորձվիլ, աչք, ակնուռ, ծիղ, ընձյուղ, պտուկ, պպլուկ, բողբոջ, կոկոն, շաքիլ, խիղբ (հնց․), պոպոկ (գվռ․)
  2. քցիմ
  3. ծվեն

Արտահայտություններ

[խմբագրել]
  1. ծիլ տալ - ծլել
  2. ծիլեր տալ
    1. բուսնել
    2. (փխբ․) զարգանալ

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

միայն արտահայտության մեջ

Հոմանիշներ

[խմբագրել]

Արտահայտություններ

[խմբագրել]
  1. ծիլ ոսկի - զուտ՝ մաքուր ոսկի

Թարգմանություններ

[խմբագրել]

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Գոյական

[խմբագրել]
  1. (գվռ․) ալչու, վեգի կանգուն կողմերից մեկը

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. (գվռ․) ալչու, ճուկ, պարոն

Արտահայտություններ

[խմբագրել]

Թարգմանություններ

[խմբագրել]

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Գոյական

[խմբագրել]
  1. մուրաբայի՝ մեղրի՝ ռուպի և այլնի շաքարակալումից գոյացած շաքարանման զանգվածը

Հոմանիշներ

[խմբագրել]

Արտահայտություններ

[խմբագրել]

Թարգմանություններ

[խմբագրել]

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Ածական

[խմբագրել]
  1. (ժղ․) բարձր, երկար

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. տե՛ս բարձր

Արտահայտություններ

[խմբագրել]
  1. ծիլ գնալ - բարձրից գնալ
  2. ծիլ լինել - արագորեն վեր բարձրանալ
  3. ծիլ տալ
    1. դեպի վեր ձգվել
    2. հասակ առնել, բոյ քաշել

Աղբյուրներ

[խմբագրել]
  • Սիլվա Ամիրյան, Արտաշես Մարտիրոսյան, Ֆիզիոլոգիական տերմինների հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն բառարան-տեղեկատու (ԵՊՀ հրատարակչություն), Երևան, 2013 — 704 էջ, ISBN 978-5-8084-1819-6։
  • Ժ․ Հ․ Վարդանյան, Հ․ Յա․ Սայադյան, Անտառագիտական և կանաչապատման տերմինների հայերեն-ռուսերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Երևան, «ՀՀ ԳԱԱ բուսաբանական ինստիտուտի հրատարակչություն», 2008 — 338 էջ։
  • Հարությունյան Լ․ Վ․, Թանգամյան Տ․Վ, Զավարյան Է․ Լ․ և ուրիշներ, Բուսաբանական տերմինների ռուս-հայերեն բացատրական բառարան, Երևան, ««Հայբուսակ»», 2002 — 272 էջ։
  • Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։