բարձր

Վիքիբառարան-ից
«բարձր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

Հայերեն

Ածական

Արտասանություն

ՄՀԱ: []

վանկեր՝ բար•ձ(ը)ր 

  1. ցածրից դեպի վեր մեծ տարածություն ունեցող ◆ Բարձր տների պատուհաններում պայծառ լույսերը հանգչում են մեկ-մեկ։ (Վահան Տերյան)
  2. զգալի բարձրության վրա գտնվող ◆ Բարձր է հնոց աշխարհը հայոց և Մասիսը երկնամերձ ։ Հովհաննես Թումանյան
  3. գետնից, հատալից զգալիորեն վերև գտնվող, դեպի վեր հեռացած ◆ Բարձր են երկնի ձեղունները, նազելի՛ս։ (Ավետիք Իսահակյան)
  4. սովորական մակերեսից ավելի, շատանալով բարձրացած ◆ Արաքսի շուրձը հիմա բարձր է:
  5. շատ, մեծ ըստ քանակի ◆ բարձր բերք, բարձր արտադրողականություն
  6. լավ, ընտիր, որակյալ ◆ Ժամկետից շուտ և բարձր որակով նորոգված են տրակտորներն ու կցվող գործիքները։ ◆ բարձր վարպետություն
  7. ըստ նշանակության առաջնակարգ, կարևոր, պատվավոր ◆ բարձր պարգև
  8. պատիվ՝ հարգ, փառք բերող, նշանակությամբ աչքի ընկնող (առարկաների համեմատությամբ) ◆ Ի պատիվ բարձր պարգևին խնջույք է տալիս։ (Ավետիք Իսահակյան)
  9. բովանդակությամբ խոր ◆ բարձր ստեղծագործություն, մտքեր
  10. ընտիր, պերճ, հանդիսավոր, ըստ ձևի, ճոխ, զարդարուն ◆ բարձր ոճ
  11. ըստ ձայնային աստճանի, վերին, սուր, զիլ
  12. ըստ դիրքի, նման աշխատանքներից վերև գրնվող, վերևի ◆ ծառի բարձր ճյուղերը
  13. ըստ պաշտոնական ենթակայության, վերադաս ◆ բարձր պաշտոնյա, մարմիններ
  14. բովանդակուրյամբ բարդ, խրթին ◆ բարձր նյութ, թեմա
  15. վսեմ, ազնիվ, վեհ ◆ Նա շատ բարձր մարդ է։
  16. բարձրաձայն, բարձր ձայնով ◆ Փառանձեմը բարձր կարդաց վերջին խոսքերը պատմության։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Մի վայրկյան հետո Տիտոսը բարձր ծկլթաց, օձից խայթվածի պես։ (Ակսել Բակունց)
  17. բարձրահասակ ◆ բարձր մարզիչ
  18. սաստիկ, ուժեղ, ուժգին, մեծ ըստ ուժի, ներգործության ◆ Կընդլայնվի բարձր լարման հաղորդալարերի ցանցը։
  19. սովորականից ավելի մեծ, շատ ըստ աստիճանի, չափի ◆ Գիտական աշխատողները զեկուցումներ կկարդան… բարձր ջերմաստիճան ունեցող վառարանների շինարարության մասին։
  20. ըստ կարգի ավագ ◆ բարձր դասարաններ
  21. ուժգնորեն հնչող, ուժեղ ◆ բարձր կանչ, աղաղակ
  22. վերադաս մարմնից, պաշտոնյաից եկող, ծագող ◆ բարձր հրաման
  23. արժեքավորող, արժանիքները գնահատող, կարևորություն տվող ◆ բարձր կարծիք, գնահատական
  24. հպարտ, ինքնավստահ, համարձակ, աներկյուղ ◆ գլուխը բարձր պահել (փխբ․)
  25. լսելի ◆ բարձր կարդալ, խոսել
  26. (երաժշտ․) բարակ, սար
  27. իր շրջապատի առարկաների համեմատությամբ ավելի վեր գտնվող ◆ Ծառի բարձր ճյուղերը։ ◆ Շենքի բարձր հարկերը։
  28. ըստ գրաված դիրքի՝ պաշտոնի՝ աստիճանի վեր ◆ Նա չի կարող նրան առաջ քաշել կուսակցական ավելի բարձր աշխատանքի։ (Նաիրի Զարյան)
  29. վերին (ասվում է ուսումնասիրության վերջին տարիների մասին) ◆ Գիտա֊մեթոդական խորհրդի նախագահը խոսեց ուսանողներից, բարձր դասարանների աշակերտներից հասարակական հրահանգիչներ պատրաստելու հսկայական նշանակության մասին։
  30. էությամբ՝ բովանդակությամբ ոչ հասարակ, ոչ սովորական ◆ Բարձր նյութերի մասին խոսել։
  31. թանկ, սուղ ◆ Շուկայում խաղողը բարձր գին ունի։
  32. բարձրահասակ ◆ Ներս մտավ… բարձր, արտակարգ սև մաշկով… զինվորի համազգեստով մի երիտասարդ։ (Քրիստափոր Թափալցյան)

Գոյական

  1. միայն հոգնակի` բարձրեր` բարձունք, բարձր տեղեր (հզվդ․)
  2. խոսակցության, մտորումների բարձր, խրթին նյութ (փխբ․)
  3. որևէ առարկայի՝ մարմնի վրա եղած ամենաբարձր կետը՝ տեղը
Հոմանիշներ[խմբագրել]
  1. վերև, վեր, վերին, ծիլ (բրբ․), հոկլ
  2. մեծ, վեհ, վսեմ
  3. տե՛ս բարձրաձայն
  4. տե՛ս բարձրաբերձ
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. (պատմ․) բարձր կամ բարձրագույն դուռ - արքունիքը և արքունական մարմինները (Թուրքիայում) ◆ Հաշտության հիշյալ պայմանները երաշխավորվել են վեց պետությունների դեսպանների և Բարձր Դռան միջև կնքված համաձայնագրով։ (Անահիտ Սահինյան)
  2. բարձր թռչել
    1. երկրի մակերևույթից զգալիորեն վերև թռչել
    2. (փխբ․) իր կարողություններից վեր բաների մասին խոսել, ձգտումներ ունենալ
  3. բարձր ճակատ - մեծ լայն ճակատ
  4. բարձր ճակատով - նույնն է` բաց ճակատով
  5. բարձր մակարդակ - պետության ղեկավարները
  6. (փխբ․) բարձրից նայել - գոռոզաբար՝ արհամարհանքով վերաբերվել, տե՛ս վերևից նայել
  7. բարձր մակարդակի խորհրդակցություն - ◆ Պետք է բանակցությունների միջոցով կարգավորել Բեռլինի պրոբլեմը և շուտափույթ կերպով հրավիրել բարձր մակարդակի խորհրդակցություն։
  8. բարձր գնահատել -
    1. արժեքավորել, կարևորություն՝ նշանակություն տալ ◆ Նրանք անտառ են եկել գիհու ժայռերից խեժ հավաքելու, որը արդյունաբերական կարևոր նշանակություն ունի և շատ բարձր է գնահատվում։
    2. Կաղապար:դպրց աշակերտին 4 կամ 5 նշանակել

Աղբյուրներ[խմբագրել]