ջուր

Հայերեն

«ջուր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

• ՄՀԱ՝ [d͡ʒuɾ]

Ջուր

Դասական ուղղագրութեամբ՝ ջուր վանկեր՝ ջուր 

Արտասանություն

• (Արևելահայերեն) ՄՀԱ՝ [dʒuɾ]
• (Արևելահայերեն - Իրան) ՄՀԱ՝ [dʒuɹ]
• (Արևմտահայերեն) ՄՀԱ՝ [tʃʰuɾ]

Ստուգաբանություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *auer-` *ur- «ջուր, գետ, անձրև» արմատից. հմմտ. հատկապես լիտվերեն yúres, պրուսերեն iūren «ծով»։

Գոյական

1. բնության ամենատարածված նյութն է, բնության մեջ հանդիպում է պինդ, հեղուկ, գազային վիճակներում, կազմում է կենդանի օրգանիզմների բաղադրության 2/3 մասը։
2. ջրի որոշ զանգված կազմող հոսանք կամ կուտակություն, ◆ Կուգա՜ն ջուրերն այս գիշեր, կանցնի՜ն ջուրերն այս գիշեր։ (Մարտիրոս Վեսպեր):
3. որևէ կարգի ջրային ավազանի ջրեղեն զանգվածը՝ պարունակությունը, ◆ սուզվեց ձուկը ջրի տակ (Ավետիք Իսահակյան):
4. խմելու ջրի ծորակ՝ աղբյուր, ◆ Կժերն առած թռվռալով ջուրն են իջնում աղջիկներ։ Հովհաննես Թումանյան:
5. ջրային տարածություն, ծովերի՝ լճերի՝ գետերի մաս
6. մրգերի, զանազան բանջարեղենների հյութ
7. զանազան մրգերի ու բանջարեղենների հյութից պատրաստած խմելիքների ընդհանուր անվանում
8. զանազան նյութերի ջրալուծույթ կամ հեղուկ, որ օգտագործվում է բուժական կամ մարմնահարդարման նպատակներով
9. հանքային աղբյուր
10. մարմնի զանազան խոռոչներում և հյուսվածքներում կուտակվող հեղուկ
11. մետաղի ջրդեղումը և դրա որակը՝ չափը
12. ջրտուք, անասուններին ջրելը՝ ջուր տալը
13. ակնեղենի հստակությունը՝ երանգը, թանկագին քարերի երանգի՝ փայլի՝ թափանցիկության հստակությունը, ◆ քո հոգին ինձ համար նույնքան թափանցիկ է, որքան այս ադամանդի վճիտ ջուրը ՖՇ (փխբ․):
14. (փխբ․) անբովանդակ շատախոսություն՝ շաղակրատանք
15. ավելորդ՝ անհարկի և մակերեսային դատողություններ՝ նկարագրություն և այլն
16. զանազան կապակցություններով կամ առանց դրանց՝ ծածկաբանորեն կամ սովորական խոսակցական առտնին գործածությամբ՝ օղի և, առհասարակ, խմիչք
17. արտը՝ այգին ջրել
18. (փխբ․) շատ ջրիկ և անսնունդ կերակուր
19. (փխբ․) քրտինք
20. (փխբ․) արցունք, արտասուք
21. խոնավություն
22. լորձունք, փսլինք
23. հանքային ջուր
24. (խոհր․) կերակուրները, աղցանները, նախուտեստները և այլնը պատրաստվում են ջրի օգնությամբ
25. (երկրբ․), (ջրբերկ․) ջրածնի (H) և թթվածնի (O) քիմիական միացություն (H₂O), որի մոլեկուլի զանգվածի 11.19 % կազմում է H-ը, իսկ 88.81 %-ը O-ը

Հոմանիշներ

• հեղուկ

Հականիշներ

• ցամաք

Արտահայտություններ

• ջրիկ-մրիկ (ժղ․)
• խմելու ջուր
• եռացրած ջուր
• ծորակի ջուր
• աղբյուրի ջուր
• աղի ջուր
• ծովի ջուր
• անձրևի ջուր
• ջրի քաղաք
• ջուրը մի թափի՛ր
• ջուր տալ
• ջուր ըմպել
• ջուր հանել
• դրախտի ջուր
• անմահական ջուր

Հոլովում

Ի արտաքին հոլովում
	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
Ուղղ.	ջուր(ը)	ջրեր(ը)
Սեռ.	ջրի	ջրերի
Տր.	ջրի(ն)	ջրերի(ն)
Հայց.	ջուր(ը)	ջրեր(ը)
Բաց.	ջրից	ջրերից
Գործ.	ջրով	ջրերով
Ներգ.	ջրում	ջրերում

Թարգմանություններ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ water գերմաներեն՝ Wasser դանիերեն՝ vand էսպերանտո՝ akvo իսպաներեն՝ agua իտալերեն՝ acqua հոլանդերեն՝ water հունարեն՝ νερό շվեդերեն՝ vatten պորտուգալերեն՝ água ռուսերեն՝ вода (ru) ‎(voda) թուրքերեն՝ su վրացերեն՝ წყალი ֆրանսերեն՝ eau

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։
• Հողմիկ Սարգսյան, Ռուզաննա Սարգսյան, Երկրաբանական տերմինների եռալեզու հանրագիտական բառարան, Երևան, «Զանգակ», 2014 — 672 էջ։
• Մ․Խ․ Պողոսյան, Ֆրանսերեն-հայերեն ագրոէկոլոգիական և անտառագիտական տերմինների համառոտ բառարան (ՀԳԱ), Երևան, 2005 — 144 էջ։
• Ավետիսյան Վ․Ա․ և ուրիշներ, Ջրաերկրաբանական և ինժեներաերկրաբանական ռուս-հայերեն բացատրական բառարան (Գիտություն), Երևան, 1995 — 351 էջ։

Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Ջուր: