Jump to content

սար

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

«սար» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով
Արարատ լեռ

Դասական ուղղագրութեամբ՝ սար

վանկեր՝ սար 

սար1

[խմբագրել]

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛əro- կամ *k՛r-` *k՛er- «գլուխ, եղջյուր, գագաթ» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն śiras- «գլուխ, ժայռ», հունարեն ςαρ, ςάρα «գլուխ»։

Գոյական

  1. երկրի մակերևույթից զգալիորեն վեր խոյացած բնական բարձրություն, բարձունք, լեռ
  2. անասունների լեռնային արոտատեղ, լեռները և լեռնալանջերը որպես անասունների արածելու վայր
  3. անասունների ամառանոց, յայլաղ ◆ Արջը սարի քոմահանդերում մտել էր խոզանոցը։ (Հրանտ Մաթևոսյան)
  4. ամառանոց ◆ Ամառը նրանք սար էին գնում, և ինքը, մի մատ երեխա, հոր հետ որսի էր գնում։
  5. լեռնալանջի խոտհարք ◆ Ահա, նորից դռանը կչոքի աղքատությունը, վիզը կծռի ուրիշին, որ իր խուրձերը տուն բերեն, որ խոտը սարից բերեն։ (Ակսել Բակունց)
  6. բնակավայրից դուրս քտնվող տեղ, անբնակ վայր ◆ Գլուխս առնեմ, ընկնեմ սարերը: (Ավետիք Իսահակյան) (փխբ․)
  7. երևէ բանի մեծ կույտ, դեզ ◆ Նրա խիտ հարուստ մազերը, ծոծրակի վրա հավաքված, սար էին կազմել։ (Նար-Դոս) (փխբ․)
  8. մեծ, ծանր բեռ ◆ Մի ամբողջ սար ես շալակել (Նաիրի Զարյան) (փխբ․)
  9. որևէ բանի մեծ ու ծամր, ճնշող բեռ, ծանր, ճնշող, խորունկ զգացմունք ◆ Մեռար, կրծքիդ վշտի սար (Սարմեն) (փխբ․)
  10. արվեստի, գրականության, գիտության բարձրունք, գագաթ ◆ Նոր դարի սարից բարձրանում են Շեքսպիրն ու Սերվանտեսը։ (Ս. Տարսնցի) (փխբ․)
  11. (երկրբ․) երկրակեղևի մակերևույթի համեմատաբար սահմանափակ չափերի կտրուկ տեղային բարձունք, որը շատ թե քիչ հարթ տարածքում մեկուսացված ձևով ունի ավելի քան 200 մ բարձրության և բոլոր կողմերից տեղագրական մակերևույթում ունի որոշակի արտահայտված ստորոտ

Ածական

լեռնային, լեռնոտ ◆ սար տեղ, երկիր

Հոմանիշներ

[խմբագրել]
  1. լեռ, բարձրունք, բարձրություն, բլուր
  2. յայլաղ (ժղ․)
  3. տե՛ս ամառանոց
  4. տե՛ս խոտհարք
  5. տե՛ս կույտ, դեզ
  6. տե՛ս գագաթ

Արտահայտություններ

[խմբագրել]
  1. սար բարձրանալ - ամառանոց գնալ
  2. սարե սար - տե՛ս սարեսար
  3. սարը քաշվել - մառդկանցից հեռանալ, մեկուսանալ և լեռնաբնակ կյանք վարել
  4. սարի արջ
    1. հաղթանդամ և ուժեղ մարդ
    2. կոպիտ, անտաշ մարդ
  5. սարի կցմնցուկ - նույնն է՝ աստղկասանը
  6. սարի չամիչ - էֆեդրազգիների ընտանիքին պատկանող թուփ կամ կիսաթուփ (բսբ․)
  7. սարի նման -
    1. մեծ կույտ կազմած, վիթխարի (կույտի մասին)
    2. անհողդող, ամընկճելի, անսասան
  8. սարի նման կանգնել մեկի ետևին - մեկին ուժեղ, անընկճելի պաշտպան լինել
  9. սարի չափ
    1. շատ մեծ, վիթխարի
    2. չափազանց շատ
  10. սարի պանիր - ամառանոցում պատրաստված պանիր
  11. սարի պես - նույնն է՝ սարի նման
  12. սարի պես կանգնել մեկի ետևին, մեջքին - նույնն է՝ սարի նման կանգնել մեկի ետևին
  13. սարից իջնել - ամառանոցից կամ ամառոցից իջնել, մշտական բնակության վայր գալ
  14. յոթ սարի ետևում (հետևում) - շատ հեռու
  15. սար ու ձոր - տե՛ս սարուձոր
  16. սարեր դողացնել
  17. սարեր ընկնել
  18. սարեր շուռ տալ
  19. սարի արջ դառնալ
  20. սարի եկած
  21. սար ու ձոր առաջին դողալ
  22. սար ու ձոր բռնել
  23. սար ու ձոր գլխին սևանալ
  24. իրեն սար ու ձոր գցել
  25. նրանց միջև սար ու ձոր կա
  26. սար ու ձոր չափել, չափչփել
  27. սար ու ձոր ոտքի տակ տալ
  28. սար ու ձոր, տերտերի փոր
  29. յոթ սարից այն կողմ
  30. սարը սարին չի հանդիպի, մարդը մարդուն կհանդիպի

սար2

[խմբագրել]

Գոյական

  1. ջուլհակի կամ գորգագործի դազգահի վերին գերանը, որից կախում են հենքը

սար3

[խմբագրել]

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. միջին պարսկերեն, պարսկերեն sar:

Գոյական

  1. գլուխ, գլխավոր

սար4

[խմբագրել]

Ստուգաբանություն

[խմբագրել]

Փոխառություն՝ թուրքերեն sər:

Գոյական

  1. ջնարակ

Աղբյուրներ

[խմբագրել]
  • Հողմիկ Սարգսյան, Ռուզաննա Սարգսյան, Երկրաբանական տերմինների եռալեզու հանրագիտական բառարան, Երևան, «Զանգակ», 2014 — 672 էջ։
Ստացված է «https://hy.wiktionary.org/w/index.php?title=սար&oldid=1764081» էջից