տնքալ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [tŋkʰɑl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ տ(ը)ն•քալ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բայ
- հառաչել, տնքոց հանել (հիվանդի մասին) ◆ Հիվանդ նանը տեղի տակին ծանր տնքաց տխրալի։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Որսկան Ավետը ցավից տնքում էր ու մղկտում։ Սերո Խանզադյան
- ծանրության ճնշման տակ կամ հոգնելուց՝ ուժասպառությունից՝ շունչը կտրվելուց հառաչել ◆ Ծանր տնքալով թեք ընկավ ծերը։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Նա տնքալով վեր էր կենում տեղից, թազբեհը պահում գրպանում և դարպասով ներս մտնում։ (Ակսել Բակունց)
- հոգեկան ապրումներից՝ վշտից՝ սիրուց տանջվել ◆ Նա ինքը կյանքում սենտիմենտալ է այնքան, Որ սիրուց տնքում էր անքուն։ Եղիշե Չարենց
- (փխբ․) որևէ բանի ծանրության տակ ճկվել՝ թեքվել, ճկռել ◆ Վազը տնքում է ողկույզների տակ։ (Անահիտ Սահինյան)
- (գվռ․) մեկից տրտնջալ, դգոհություն հայտնել, գանգատվել
- (փխբ․) տրփալ, կտտալ, ցավել, մզալ (վերքի՝ հիվանդ տեղի մասին) ◆ Փայծախը տնքում էր։ (Մկրտիչ Արմեն)
- հարստահարվել, ծանր զրկանքների ենթարկվել ◆ Այժմ Հայաստանի այդ ծայրամասը տնքում էր օսմանյան բռնապետների դաժան լծի տակ։ (Վիգեն Խեչումյան)
- տանջվել, հեծել մի բանի ծանրությունից ◆ Պարտքի տակ տնքալ։
- (փխբ․) ծանր՝ դժվար՝ լարված աշխատանք կատարել, չարչարվել ◆ Գրում էր ու ջնջում ժամերով, տնքում հաշիվների վրա։ (Բոգդան Վերդյան)
- (փխբ․) տնքոցի նման ձայն հանել, փնչալ ◆ Շոգեմեքենան սուլեց ու տնքաց։ (Վաղարշակ Նորենց)
- (փխբ․) որևէ բան առատորեն ունենալ, մի բանով լցվել ◆ Տնքում էր առավոտը թնդանոթների կրակից։
- (փխբ․) ռհասարակ՝ որևէ ծանրությունից խուլ ձայն հանել ◆ Մայթը տնքում է խուլ՝ քայլերի տակ։ Վահագն Դավթյան
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- հառաչել, հեծեծալ, (գվռ․) նռալ, թոնքալ
- հառաչել, ճռնչալ, ճռճռալ, (գվռ․) տռնչալ, ծմալ, ճրճրալ, ճրրալ, ճրճրալ, մրրալ, տֆալ
- ճկվել, ճկռել, թեքվել
- տե՛ս տվայտել
- տե՛ս դժգոհել
- տե՛ս ցավել
- տե՛ս հարստահարվել
- տե՛ս հեծել
- տե՛ս չարչարվել
- տե՛ս փնչալ
- տե՛ս տնքտնքալ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլերով հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բայեր
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Սերո Խանզադյան
- Քաղվածք/Ակսել Բակունց
- Քաղվածք/Եղիշե Չարենց
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Անահիտ Սահինյան
- Քաղվածք/Մկրտիչ Արմեն
- Քաղվածք/Վիգեն Խեչումյան
- Քաղվածք/Բոգդան Վերդյան
- Քաղվածք/Վաղարշակ Նորենց
- Քաղվածք/Վահագն Դավթյան
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից