փոքր

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

«փոքր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

Դասական ուղղագրութեամբ՝ փոքր

վանկեր՝ փոքր 

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *phuku-` *pōk- «փաքր» արմատից. հմմտ. լատիներեն paucus «քիչ», հունարեն παüρος «սակավություն», գոթերեն fawai «քիչ»։

Ածական

  1. չափսերով՝ ծավալով ոչ մեծ, սովորական կամ միջին ծավալից՝ չափից նվազ չափ՝ ծավալ ունեցող ◆ Փոքր սեղան։
  2. ոչ բարձրահասակ, ցածր հասակ ունեցող, ցածրահասակ ◆ Փոքր ծառ՝ տղամարդ։
  3. կարճ, համառոտ, ոչ ընդարձակ ◆ Փոքր առաջաբան՝ ճառ՝ շարադրություն։
  4. ոչ բազմաթիվ, փոքրաթիվ, փոքրաքանակ, ոչ մեծաքանակ ◆ Փոքր զորք՝ խումբ՝ ջոկատ։
  5. ոչ երկար, կարճ, նվազ երկարություն ունեցող ◆ Փոքր ճանապարհ՝ գերան՝ կոթ։
  6. քիչ տևողություն ունեցող, կարճատև ◆ Փոքր ժամանակ՝ հանգիստ՝ դադար։
  7. քիչ քանակությամբ միավորներ պարունակող, քիչ միավորներից բաղկացած ◆ Փոքր թիվ՝ մեծություն՝ քանակություն։
  8. նվազ տարողություն՝ ծավալ ունեցող, քիչ բան տանող ◆ Փոքր աման՝ բաժակ՝ կարաս։
  9. նվազ կամ քիչ բարձրություն ունեցող, ցածր, ոչ բարձր ◆ Փոքր պատ՝ լեռ՝ բլուր։
  10. բնակչությամբ ոչ մեծ, փոքրաթիվ բնակչություն ունեցող, ոչ մեծ ◆ Փոքր քաղաք՝ գյուղ՝ երկիր։
  11. ոչ մեծ տարածություն գրավող, փոքրածավալ, ոչ մեծ մակերես ունեցող, ոչ ընդարձակածավալ ◆ Նաիրյան հնամյա քաղաքը… փոքր էր, ոչ բազմամարդ։ Եղիշե Չարենց
  12. զորությամբ՝ ուժով՝ դրսևորման աստիճանով ոչ նշանակալից՝ ոչ ուժգին, թույլ ◆ Այդպիսի մի փոքր բախումով հազիվ թե կարելի լիներ որոշել ուժերի հարաբերակցությունը։
  13. ոչ կարևոր, էական նշանակություն չունեցող, ոչ լուրջ, թեթև ◆ Մի՞թե դու փոքր գործ ես համարում այդ։ (Րաֆֆի)
  14. մանկական տարիք ունեցող, փոքրահասակ, անչափահաս ◆ Ինչպես փոքր տղա, նա հրճվանքով դիտում էր գույնզգույն թղթերից սարքած… օդապարիկները։ (Ակսել Բակունց)
  15. կրտսեր, մյուսներից պակաս տարիք ունեցող ◆ Նրա փոքր տղան հինգերորդն էր, որ այժմ աշխատում էր քաղաքի գործարաններից մեկում։
  16. քիչ (քանակությամբ, տևողությամբ, ուժգնությամբ և այլնով) ◆ Փոքր համբերիր, թող որ անցնի փոթորիկ։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
  17. հասարակական կամ պաշտոնական ոչ բարձր դիրք գրավող, ցածր դիրք՝ աստիճան ունեցող ◆ Փոքր մարդիկ։
  18. ոչ լուրջ, ոչ խիստ, թեթև, մեծ նշանակություն՝ ազդեցություն չունեցող ◆ Տղաներն ամեն օր նրան ընդունում էին նորանոր մեծ ու փոքր դավերով։ (Անահիտ Սահինյան)
  19. որևէ բանի՝ երևույթի՝ նշանավոր անձի և այլնի աննշան դրսևորում՝ մարմնացում հանդիսացող, որևէ մեծ բանի չնչին ներկայացուցիչ ◆ Նա այդտեղ իրեն մի փոքր հրամանատար էր համարում։
  20. ցածրորակ, վատորակ, ոչ առաջնակարգ, ոչ լավ ◆ Մեծ Համլետի փոքր դերակատար։

Գոյական

  1. երեխա, մանուկ
  2. կրտսեր մարդ, ոչ ավագ

Հոմանիշներ[խմբագրել]

  1. փոքրիկ, փոքրածավալ, մանր, մանրիկ, (գվռ․)՝ պստիկ, պստի, պստլիկ, պիծի, պիծիկ, պիծիլիկ, պծի, պծար, պճլա, պճլի, պճլիկ, պճիկ, պիճիլիկ, պուճուր, պուճուրիկ, պլուլիկ, պլուզիկ, պնտլիկ, պպլիկ, պտլիկ, պտըտիկ, կուճի, կուճուր, կուճուլ, կուճուրիկ, կուճին, կխթիկ, կխթլիկ, կճատիկ, ճմբլիկ, ճմլի, ճստիկ, ճմլիկ, մնտլիկ, մնդլիկ, մինտիլիկ, միտիլիկ, միտիկ, ծեթ, ծիծլան, քոնտոզիկ, քստիկ, քցափիկ, վրնիկ, մինի-մինի
  2. ցածրահասակ, փոքրահասակ, փոքրիկ, գաճաճ, (գվռ․)՝ պստիկ, պստլիկ, պստի, պճլիկ, պիճի, պիճիլիկ, պիճիկ, պուճուր, պուճուրիկ, ճստիկ, մստլիկ, մնդլիկ, մինտիլիկ, միտիլիկ, միտիկ, թելիկ-մելիկ
  3. կարճ, համառոտ
  4. տե՛ս փոքրաթիվ
  5. կարճ, կարճատև
  6. ցածր
  7. անկարևոր, աննշան, թեթև, դույզն
  8. անչափահաս, փոքրահասակ
  9. կրտսեր
  10. տե՛ս վատորակ
  11. տե՛ս երեխա

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. փոքր առ փոքր - քիչ-քիչ, աստիճանաբար, հետզհետե
  2. Փոքր արջ (աստղգ․) - երկնակամարի հյուսիսային կիսագնդի համաստեղություններից մեկը, որի մեջ մտնող աստղերը դասավորված են շերեփի ձևով, Փոքր սայլ, Փոքր սայլակ
  3. փոքր գալ՝ լինել - պահանջված չափից՝ ծավալից փոքր լինել, պահանջված չափին չհամապատասխանել
  4. փոքր գերերի - տե՛ս գետնասունկ, գերուկ
  5. փոքր եղինջ - տե՛ս եղինջիկ
  6. փոքր ինդուստրիա - տե՛ս տեղական արդյունաբերություն
  7. փոքր-ինչ
    1. մի կարճ ժամանակ
    2. մի քիչ
    3. որոշ չափով
  8. փոքր ի շատե - նույնն է՝ փոքրիշատե
  9. փոքր լուսավոր - տե՛ս լուսին
  10. փոքր կակուլա - տե՛ս հիլ
  11. փոքր մի ևս (հնց․) - մի քիչ էլ եթե, քիչ մնաց՝ քիչ էր մնացել որ …
  12. փոքր մնալ - քիչ մնալ, այն է հա …, համարյա
  13. փոքր մշկածաղիկ - տե՛ս մարեմախնկենի
  14. փոքր մոլախինդ - տե՛ս գարշահոտ շնկարոս
  15. փոքր շուշմիլ - տե՛ս հիլ
  16. փոքր ջերմատակ - տե՛ս արյունակուլ
  17. փոքր ցաբ - տե՛ս գետնատափ
  18. փոքր ցախ - տե՛ս ցախավել, կանտորի
  19. մի փոքր
    1. մի կարճ ժամանակ
    2. մի քիչ
    3. որոշ չափով

Աղբյուրներ[խմբագրել]