երկին
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [jɛɾˈkin]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ եր•կին
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Բնիկ հնդեվրոպական՝ *d(i)ui-n-՝ *dei- «փայլել, շողալ» արմատից՝ *-u աճականով՝ «շողացող երկինք»․ հմմտ․ հին հնդկերեն *dyau «երկինք», divām «օր», հայերեն տիվ, հին սլավոներեն dънь, լիտվերեն diena «օր»։ Կան հնչյունական դժվարություններ։ Հնարավոր է երկիր բառի համաբանական ազդեցությունը։
Գոյական
- երկիրը շրջապատող տիեզերական տարածություն ◆ Ոչ ապաքեն Կովկասն անսաստ պատ է կանգնած մինչ երկին։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Ես երգիչ եմ՝ երկնի թիթեռ , ես գանձ չունիմ լեռ ու բեռ։ (Ավետիք Իսահակյան)
- երկրի վերևում երևացող կամարաձև (սովորաբար կապտավուն) տարածություն, երկնակամար են իրենց աշխատանքով նոր բնակարան են շինում և դարձյալ նույն կապույտ ժպտուն
- ըստ կրոնական պատկերացումների` աստծու, հրեշտակների և այլնի բնակության վայրը տիեզերական տարածության մեջ
- նախախնամություն, աստվածային զորություն (հնց․) (ժղ․)
- աստված (փխբ․)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
- երկին, մթնոլորտ, երկանամայր, վերնաշխարհ, վերներ, աստծու մաղ
- երկնակամար, երկնագունդ, երկնաձեղուն, երկնքի գմբեթ, երկնքի ծով, երկնքի կամար
- տե՛ս նախախնամություն
- տե՛ս արքայություն
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- երկնաբարձ
- երկնաբերձ
- երկնաբնակ
- երկնաբուխ
- երկնաբույր
- երկնագույն
- երկնադղորդ
- երկնաթռիչ
- երկնախառն
- երկնախոհ
- երկնածին
- երկնակամար
- երկնակապույտ
- երկնակարկառ
- երկնահաս
- երկնահուպ
- երկնաղերս
- երկնամերձ
- երկնային
- երկնապերճ
- երկնառաք
- երկնասլաց
- երկնավոր
- երկնաքեր
|}
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։