լուռ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [lur]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ լուռ
վանկեր՝ լուռ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛lus-ri-՝ *k՛leu- «լսել» արմատից՝ «լսող-լուռ» զարգացմամբ. հմմտ. հին իսլանդերեն hijōt «ունկնդրում, հանդարտություն, լռություն»։
Ածական
- անխոս կերպով, առանց ձայն հանելու ◆ Երիտասարդները լուռ իրար նայեցին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- շատ չխոսող, լռակյաց ◆ Լուռ ու հանգիստ մարդ է։
- լռությամբ պարուրված, անաղմուկ, ուր` երբ լռություն է տիրում ◆ Լուռ, մարմարակերտ դամբանին խորեն հանճարի աչքերն անքույթ կը նային։ (Միսաք Մեծարենց) ◆ Եվ երբ երեկոյան հանդարտիկ ու լուռ սարերից իջնում խավարն է պատում նրա բայաթին ողբում է տխուր։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Դու ապրում ես լուռ ափերում այն մենավոր։ (Ավետիք Իսահակյան)
- (փխբ․) չդրսևորվող, արտաքուստ չարտահայտվող, խաղաղ ◆ Լուռ վիշտը կրծում է նրա սիրտը։ ◆ Նշենին … ժպտում էր լուռ արբունքի դողից։ Վահագն Դավթյան
- (փխբ․) անշարժ, անշշուկ ◆ Ծառերը կանգնած են լուռ:
- խոսքով չարտահայտվող, առանց ասելու հասկացվող` իմացվող` կատարվող ◆ Լուռ պայքարը շարունակվում էր։
- անտրտունջ, անմռունչ ◆ Նա լուռ ստանում էր ամեն վիրավորանք ու նեղություն։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- անձայն, անխոս, անխոսք, անշշուկ, անշշունջ անաղմուկ, անբառ, անբարբառ, լռելյայն, անճառ (բնստ․), լռակյաց, լռիկ, լռին, լռամած, անմարդաձայն, լռավետ, գլխիկոր (փխբ․), (ժղ․)` լռին, սուսուփուս, լուռումունջ, լուռ-մունջ, լուռ-լուռ, լուռ-մուռ, լեզուն առամների տակ, (գվռ․) լռիկ-մնջիկ, սուսիկ-փուսիկ, լուռ ու մուռ
- անմռունչ, անտրտունջ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- լուռ մնալ` կենալ
- չխոսել, չաղմկել ◆ Լուռ լացեք այնտեղ, - հրամայական շեշտով գոչեց մի սեպուհ։ Դերենիկ Դեմիրճյան ◆ Լուռ մնա, ինչ ես այդքան խոսում։
- լաց չլինել ◆ Լուռ կաց, ինչ ես լալիս Հովհաննես Թումանյան
- գաղտնիքը պահել, ոչ ոքի չհայտնել
- համբերել, հանդուրժել
Թարգմանություններ
[խմբագրել]| անխոս, առանց աղմուկի | |
| |
| լուռ կերպով | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլ չունեցող հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն ածականներ
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Քաղվածք/Միսաք Մեծարենց
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Ավետիք Իսահակյան
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Վահագն Դավթյան
- Հայերեն բառեր բանաստեղծական իմաստով
- Հայերեն բառեր ժողովրդական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից