լուր

Վիքիբառարան-ից

Հայերեն

Դասական ուղղագրութեամբ՝ լուր

վանկեր՝ լուր 

լուր1[խմբագրել]

Ստուգաբնություն[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛luro-` *k՛leu- «լսել» արմատից, որտեղից նաև լու, լսել, լուռ։

Գոյական[խմբագրել]

  1. հաղորդում մեկի կամ մի բանի մասին, տեղեկություն
  2. խոսք ու զրույց, խոսակցություն, ոչ պաշտոնական կամ չստուգված տեղեկություն
  3. (հնց․) լսողություն, լսելը
  4. (փխբ․) ծանոթություն, իմացություն, տեղեկություն
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
  1. լուր առնել - տեղեկություն իմանալ, տեղեկանալ ◆ Մի օր լուր է առնում, թե բա՝ երեխեդ հիվանդ է։ Հովհաննես Թումանյան
  2. լուր բերել - որևէ մեկի համար հաղորդելու տեղեկություն ունենալ ◆ Ես քեզ բերի բարի լուր: (Վահան Տերյան)
  3. լուր գալ - տեղեկություն ստացվել, տեղեկություն բերվել ◆ Լուր եկավ, թե հարևան գյուղում էլ է կով սատկել։ (Ակսել Բակունց)
  4. լուր ընկնել - տեղեկություն տարածվել, որևէ տեղեկություն ամենքին հասնել ◆ Քաղաքում լուր ընկավ, որ Վարդանը գալիս է։ Դ
  5. լուր ձգել - տեղեկացնել, լուր տալ ◆ Ինք լուր ձգած էր առավոտուն տոքտյոր Սեպուհին։ Տիգրան Կամսարական
  6. լուր ջամբել՝ ճամփել - տեղեկություն ուղարկել (հեռուստ) ◆ Մարդը լուսնից լուր էճամփել: Սարմեն
  7. լուր տալ
    1. տեղեկացնել, տեղյակ դարձնել ◆ Բարկանում էր, որովհետև մի հայ զորավար համարձակվել էր նրան մի այսպիսի լուր տալ: (Րաֆֆի)
    2. կանչել, ձայն տալ
  8. լուր տանել
    1. մեկի մոտ գնալով նրան որևէ լուր հաղորդել
    2. մեկի ասածը ուրիշ(ներ)ին հաղորդել ◆ Հիմա ես լուրը կտանեմ Հազկերտին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
  9. լուր պտտվել՝ տարածվել - որևէ բանի մասին ամենուրեք հայտնի լինել և այդ մասին խոսվել ◆ Գյուղում լուրեր են պտտվում, թե շուտով կռիվը վերջանալու է։
  10. լուր ստանալ - տեղեկություն իմանալ, տեղեկանալ
  11. լուր ունենալ - տեղեկություն ստացած լինել, տեղյակ լինել ◆ Իսկ դու, քեռակին, ինչ լուր ունես իմ քեռուց։ (Րաֆֆի)
  12. լուր ուղարկել՝ ղրկել - տեղեկություն հաղորդել (հեռուստ) ◆ Մայրը Նեկտար հանըմին լուր ղրկեց: (Գրիգոր Զոհրապ)
  13. լուրը ընդունել - ասված տեղեկությունը լսել ◆ Սպասածից սառն ընդունեցին այդ լուրը: (Հրաչյա Քոչար)
  14. լուր(ը) հասնել - տեղեկություն գալ՝ ստացվել ◆ Այդ լուրերը հասել են նաև մեր գյուղը։ ◆ Լուր է հասել հորը, թե շուտով որդիդ գալիս է։
  15. ի՞նչ լուր - ի՞նչ տեղեկություն ունես
  16. լուրի վրա - լուրը լսելիս, լուրը տեղ հասնելուն պես

լուր2[խմբագրել]

Ստուգաբնություն[խմբագրել]

Բայ[խմբագրել]

  1. լսել բայի գրաբարյան հրամայական եզակին՝ լսի՛ր

Հոմանիշներ[խմբագրել]

Արտահայտություններ[խմբագրել]

Թարգմանություններ[խմբագրել]

լուր3[խմբագրել]

Ստուգաբնություն[խմբագրել]

Թեթևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *lu-tro-` *leu- «անջատել, քակել» արմատից. հմմտ. հունարեն λυτρον՝ «փրկագին», այլև հին իսլանդերեն lauss «ազատ, արձակ», թոխարերեն Ա lo, Բ lau «անջատ, բաժան»։

Ածական[խմբագրել]

  1. լոկ, պարզ, հասարակ, սոսկական, որ տոն, որ կիրակի, աշխատանքային (օրվա մասին) ◆ Լուր օրը չը համարիր իրեն, կիրակի օր մը կրնա գալ։ «Երևանյան օրեր»

Հոմանիշներ[խմբագրել]

Արտահայտություններ[խմբագրել]

  1. լուր օր - հասարակ՝ լի օր

Թարգմանություններ[խմբագրել]

լուր4[խմբագրել]

Գոյական[խմբագրել]

  1. (երաժշտ․) հովվական եղջյուրի ընտանիքի փողային նվագարան, տարածված Սկանդինավիայում
  2. հնագույն ճողային նվագարան, բրգաձև պղնձյա խողովակով և ձագարաձև բերանոցով, ունի բնական ձայնաշար

Աղբյուրներ[խմբագրել]

  • Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։