հավատ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [hɑˈvɑt]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ հաւատ
վանկեր՝ հա•վատ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. խոտանասակերեն hot «կարողանալ, ի վիճակի լինել» (<*fra-vat-), սողդերեն awat «հավատ»։ Ջահուկյանը նախապես ենթադրել է բնիկ հնդեվրոպական ծագում՝ *hau-՝ *au- «զգալ, հասկանալ» արմատից, բայց հետո հանգում է իրանական ծագման վարկածին։
Գոյական
- հաստատուն համոզմունք, անխախտ վստահություն որևէ բանի նկատմամբ
- աստծու գոյությունն իբրև ճշմարտություն ընդունելը, որևէ գերբնական բանի իրական գոյության համոզմունքը
- (կրոն․) կրոնական դավանանք, հավատի առարկան, հավատալիք
- (փխբ․) հավատի առարկա, անձ՝ առարկա՝ երևույթ են որին անվերապահորեն ընծայում են ողջ հավատն ու հույսը ◆ Իմ հայրենիքն իմ հավատն է։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- համոզմունք, վստահություն, հույս, հավատք
- տե՛ս դավանանք
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- հավատ ընծայել - հավատալ
- հավատ ու օրենք չունենալ
- անկրոն լինել, որևէ կրոնի հետևորդ չլինել
- (փխբ․) անօրեն՝ անգութլինել
- հավատ կամ հավատալը չգալ - հավատալի չգտնել, ճկարողանալ հավատալ
- հավատս վկա, ու իմ հավատը - իր հավատով երդվելու բանաձևեր
- հավատի դավանություն, տե՛ս դավանություն
- հավատի գալ (կրոն․)
- տվյալ հավատին՝ դավանանքին հետևել
- (փխբ․) մեղմանալ, ներողամիտ դառնալ, զիջել
- հավատո հանգանակ (հնց․) - հավատանք
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Մ․Մ․ Ռոզենտալի, Փիլիսոփայական բառարան (Հայաստան), Երևան, 1975 — 468 էջ։