հարս
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [hɑɾs]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ հարս
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *prk-՝ *perk- «հարցնել, խնդրել» արմատից, որտեղից նաև հարց. հմմտ. լատիներեն procus «փեսացու, աղջիկ ուզող», գոթերեն fraihnan «հարցնել»։
Գոյական
- նշանադրված աղջիկ՝ հարսնացու ◆ Հարս ու աղջիկ զարդարուն պտույտ կուգան օրոր-սորոր։ Աղավնի
- ամուսնացող աղջիկ (պսակի և հարսանիքի ժամանակ), թագուհի
- նոր ամուսնացած կին, նորահարս ◆ Դեռ հարս էի, որ գործեցի Քանի կարպետ, խալիչա, Բայց դրանից շուտ զրկվեցի, Հիմա չունիմ մի քեչա։ (Ղազարոս Աղայան)
- որդու կինը նրա ծնողների ու ազգականների համար
- հունական դիցաբանության մեջ՝ բնության զանազան ուժերը մարմնացող կանացի կերպարանքով աստվածություն, հավերժահարս
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- թագուհի, հարսնաղջիկ (ժղ․)
- հարսնուհի
- նորահարս
- հարսնացու, հարսնաղջիկ, հարսնահասակ
- հավերժահարս, դիցուհի դութանու(յ)շ, ըղձանու(յ)շ, միգանու(յ)շ, ալենուշ, ջրահարս, փերի, պարիկ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- հարս գնալ՝ գալ
- ամուսնանալ
- մեկի հարսը դառնալ
- հարսի պես կամ նոր հարսի պես
- համեստ, խոնարհ, հեզ
- ամոթխած
- հարս տանել - աղջիկ տանել կնության
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | հարս(ը) | հարսներ(ը) |
| Սեռ. | հարսի | հարսների |
| Տր. | հարսին | հարսներին |
| Հայց. | հարսի(ն) | հարսների(ն) |
| Բաց. | հարսից | հարսներից |
| Գործ. | հարսով | հարսներով |
| Ներգ. | (հարսում) | (հարսներում) |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։