լուր
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [luɾ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ լուր
վանկեր՝ լուր
լուր1
[խմբագրել]Ստուգաբնություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *k՛luro-` *k՛leu- «լսել» արմատից, որտեղից նաև լու, լսել, լուռ։
Գոյական
[խմբագրել]- հաղորդում մեկի կամ մի բանի մասին, տեղեկություն
- խոսք ու զրույց, խոսակցություն, ոչ պաշտոնական կամ չստուգված տեղեկություն
- (հնց․) լսողություն, լսելը
- (փխբ․) ծանոթություն, իմացություն, տեղեկություն
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]- լուր առնել - տեղեկություն իմանալ, տեղեկանալ ◆ Մի օր լուր է առնում, թե բա՝ երեխեդ հիվանդ է։ Հովհաննես Թումանյան
- լուր բերել - որևէ մեկի համար հաղորդելու տեղեկություն ունենալ ◆ Ես քեզ բերի բարի լուր: (Վահան Տերյան)
- լուր գալ - տեղեկություն ստացվել, տեղեկություն բերվել ◆ Լուր եկավ, թե հարևան գյուղում էլ է կով սատկել։ (Ակսել Բակունց)
- լուր ընկնել - տեղեկություն տարածվել, որևէ տեղեկություն ամենքին հասնել ◆ Քաղաքում լուր ընկավ, որ Վարդանը գալիս է։ Դ
- լուր ձգել - տեղեկացնել, լուր տալ ◆ Ինք լուր ձգած էր առավոտուն տոքտյոր Սեպուհին։ Տիգրան Կամսարական
- լուր ջամբել՝ ճամփել - տեղեկություն ուղարկել (հեռուստ) ◆ Մարդը լուսնից լուր էճամփել: Սարմեն
- լուր տալ
- տեղեկացնել, տեղյակ դարձնել ◆ Բարկանում էր, որովհետև մի հայ զորավար համարձակվել էր նրան մի այսպիսի լուր տալ: (Րաֆֆի)
- կանչել, ձայն տալ
- լուր տանել
- մեկի մոտ գնալով նրան որևէ լուր հաղորդել
- մեկի ասածը ուրիշ(ներ)ին հաղորդել ◆ Հիմա ես լուրը կտանեմ Հազկերտին։ Դերենիկ Դեմիրճյան
- լուր պտտվել՝ տարածվել - որևէ բանի մասին ամենուրեք հայտնի լինել և այդ մասին խոսվել ◆ Գյուղում լուրեր են պտտվում, թե շուտով կռիվը վերջանալու է։
- լուր ստանալ - տեղեկություն իմանալ, տեղեկանալ
- լուր ունենալ - տեղեկություն ստացած լինել, տեղյակ լինել ◆ Իսկ դու, քեռակին, ինչ լուր ունես իմ քեռուց։ (Րաֆֆի)
- լուր ուղարկել՝ ղրկել - տեղեկություն հաղորդել (հեռուստ) ◆ Մայրը Նեկտար հանըմին լուր ղրկեց: (Գրիգոր Զոհրապ)
- լուրը ընդունել - ասված տեղեկությունը լսել ◆ Սպասածից սառն ընդունեցին այդ լուրը: (Հրաչյա Քոչար)
- լուր(ը) հասնել - տեղեկություն գալ՝ ստացվել ◆ Այդ լուրերը հասել են նաև մեր գյուղը։ ◆ Լուր է հասել հորը, թե շուտով որդիդ գալիս է։
- ի՞նչ լուր - ի՞նչ տեղեկություն ունես
- լուրի վրա - լուրը լսելիս, լուրը տեղ հասնելուն պես
| Ի արտաքին հոլովում | ||
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
| Ուղղ. | լուր(ը) | լուրեր(ը) |
| Սեռ. | լուրի | լուրերի |
| Տր. | լուրի(ն) | լուրերի(ն) |
| Հայց. | լուր(ը) | լուրեր(ը) |
| Բաց. | լուրից | լուրերից |
| Գործ. | լուրով | լուրերով |
| Ներգ. | լուրում | լուրերում |
| Թարգմանություններ | |
լուր2
[խմբագրել]Ստուգաբնություն
[խմբագրել]Բայ
[խմբագրել]- լսել բայի գրաբարյան հրամայական եզակին՝ լսի՛ր
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Թարգմանություն
լուր3
[խմբագրել]Ստուգաբնություն
[խմբագրել]Թեթևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *lu-tro-` *leu- «անջատել, քակել» արմատից. հմմտ. հունարեն λυτρον՝ «փրկագին», այլև հին իսլանդերեն lauss «ազատ, արձակ», թոխարերեն Ա lo, Բ lau «անջատ, բաժան»։
Ածական
[խմբագրել]- լոկ, պարզ, հասարակ, սոսկական, որ տոն, որ կիրակի, աշխատանքային (օրվա մասին) ◆ Լուր օրը չը համարիր իրեն, կիրակի օր մը կրնա գալ։ «Երևանյան օրեր»
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]- լուր օր - հասարակ՝ լի օր
| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Թարգմանություն
լուր4
[խմբագրել]Գոյական
[խմբագրել]- (երաժշտ․) հովվական եղջյուրի ընտանիքի փողային նվագարան, տարածված Սկանդինավիայում
- հնագույն ճողային նվագարան, բրգաձև պղնձյա խողովակով և ձագարաձև բերանոցով, ունի բնական ձայնաշար
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Կ․Ե․ Մելիք-Վրթանեսյան, Մ․ Ա․ Տոնյան, Երաժշտական բացատրական բառարան, Երևան, «Խորհրդային գրող», 1989 — 270 էջ։
Կատեգորիաներ:
- Ձայնային ֆայլ չունեցող հայերեն բառահոդվածներ
- Հայերեն բառեր
- Հայերեն բառեր հնացած իմաստով
- Հայերեն բառեր փոխաբերական իմաստով
- Քաղվածք/Հովհաննես Թումանյան
- Քաղվածք/Վահան Տերյան
- Քաղվածք/Ակսել Բակունց
- Քաղվածք/Տիգրան Կամսարական
- Քաղվածք/Սարմեն
- Քաղվածք/Րաֆֆի
- Քաղվածք/Դերենիկ Դեմիրճյան
- Քաղվածք/Գրիգոր Զոհրապ
- Քաղվածք/Հրաչյա Քոչար
- Քաղվածք/«Երևանյան օրեր»
- Հայերեն բառեր երաժշտական իմաստով
- Բառեր «Արդի հայերենի բացատրական բառարան» գրքից
- Բառեր «Երաժշտական բացատրական բառարան» գրքից
- Հայերեն գոյականներ
- Հայերեն ածականներ