խամ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [χɑm]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ խամ
վանկեր՝ խամ
Ստուգաբանություն[խմբագրել]
Փոխառություն՝ միջին պարսկերեն, պարսկերեն xām:
Ածական
- չմշակված հողամաս ◆ Առուն քանդվել է… թափվել Ունանի խամը: (Ակսել Բակունց)
- չվարժեցրած, չբանեցրած ◆ Ես լեռնալանջի խամը հերկել եմ։ Սերո Խանզադյան ◆ Խամն ավելի շատ է, քան ցելը։ (Նաիրի Զարյան)
- անփորձությամբ եղած ◆ Սառան խամ էր, նոր հարիցն եկած։ Հովհաննես Թումանյան
- անծանոթ, օտարական ◆ Մոզիները գիժ և արջառները խամ… թռչկոտում էին ձյունի վրա։ (Ակսել Բակունց) ◆ Եզները խամ են, արագ մի քշիր։
- չմշակված, խոպան ◆ Ես դրանց լաշին խամ կտավ չափեմ։ Սերո Խանզադյան
- որակով պակասավոր, ցածր կարգի՝ տեսակի ◆ Մի կենար դուն խամ լաթերով։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Հանկարծ դաշտերի խամ լույսը ժպտաց չորս կողմը։
- ◆ Այս երկրում չեմ եղել, խամ եմ։
- ◆ Ինչքան էլ խամ լինես, էլի ինձնից շատ ես աշխարհ չափել։ (Բոգդան Վերդյան) ◆ Ասես թե խամ ես ինձնից, բա ես փոթորկից բանից վախեցող եմ։ Սերո Խանզադյան ◆ Կասես նոր խամից դուրս բերած եզ լինի։ (Րաֆֆի)
Հոմանիշներ[խմբագրել]
Արտահայտություններ[խմբագրել]
- խամ եղնիկ - անփորձ, կենսափորձից զուրկ, խակ (աղջկա մասին)
- ծամ քար - տե՛ս խամքար
- խամ շոր - հասարակ կտորից կարած շոր
- խամը անցնել - վարժվել, երկար դադարից մի բանի դարձյալ վարժվել, խամից դուրս գալ
- խամով ընկնել - խամությունից մարմնի որևէ մասը բռնվել՝ ընդարմանալ (գործ անելուց)
- խամից դուրս գալ - նույնն է՝խամը անցնել
- խամից հանել - եզները ձմեռվա հանգստից հետո առաջին անգամ լծել՝ աշխատեցնել
- խամ քակել
- խամ հողը՝ կորդ գետինը առաջին անգամ վարել
- անտեղյակ՝ չիմացող ձևացնել (փխբ․)
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ[խմբագրել]
- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։