մարմին
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [mɑɾˈmin]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ մարմին
վանկեր՝ մար•մին
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *mrmeno- (*mlmeno- ձևի կողքին) արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն márman- «հոդ, աճուկ, կարևոր մարմնանդամ, անպաշտպան մարմնամաս», այլև լիտվերեն melmenys «երիկամը պատող միս»։ Համեմատությունը կասկածելի է, և հնարավոր է համարվում ենթադրել իրանական աղբյուր, բայց այսպիսի բառ չի հաստատված։
Գոյական
- մարդու կամ կենդանու նյությական կազմը իր ֆիզիկական արտաքին ձևերով ու դրսևորումներով
- հատկապես իրանը, պարանոցից ներքև
- մարմնի միսը և առհասարակ, պինդ մասերը արյան հակադրությամբ
- տարածության որոշակի հատված բռնող նյութ, մատերիա, առանձին առարկա տարածության մեջ (ֆիզ.)
- հանգուցյալ աճյունը
- նյութեղեն ֆիզիկականը աննյութականի, հոգևորի հակադրությամբ
- այն ամենը ինչ, որ որևէ զգացում է առաջացնում, ազդում է զգայարանների վրա (փխբ․)
- առարկաների հիմնական մասը, հիմնակմախք, հիմնամաս նավի մարմին
- պետական կամ հասարակական հաստատություն
- եռաչափ առարկա կամ դրա պատկերը (երկրչ․)
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- գոյակ (մարդու կամ կենդանու նյութական կազմը իր ֆիզիկական արտաքին ձևերով ու դրսեվորումներով)
- իրան (պարանոցից ներքև)
- տե՛ս աճյուն
- տե՛ս հիմնակմախք, հիմնամաս
- տե՛ս հաստատություն, օրգան
- տե՛ս նյութ, մարերիա
- տե՛ս նշխար
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- մարմին առնել - մարմնական գոյություն ստանալ, ձևավորվել, իրայնանալ, իրական կերպարանք ստանալ գոյություն ստանալ
- մարմին տալ - առարկային, իրին որևէ կերպարանք տալ, ձրավորել, կերպավորել իրականացնել, իրագործել
- մարմինը տեղը բերել – տե՛ս կազդուրվել, փարթամանալ
- մարմնին ցեց դառնալ – տե՛ս չարչարել, տանջել
- մարմնից կտրել – տե՛ս հրաժարվել
- մարմնից փուշ հանել – տե՛ս օգնել, օժանդակել
- մարմնով դողանցնել, մարմնով սարսուռ անցնել – տե՛ս դողալ, գրգռվել վախենալ, զարհուրել
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։