հալածել
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [hɑlɑˈt͡sɛl]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ հալածել
վանկեր՝ հա•լա•ծել
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Թերևս բնիկ հնդեվրոպական՝ *pel- «քաշելով կամ հրելով շարժել, քշել» արմատից. հմմտ. լատիներեն pello «հրել, քշել», հունարեն πάλλω՝ «թափահարել»։
Բայ
- հետապնդել, մեկի հետևից ընկնել նրան քշելու կամ բռնելու համար ◆ Հայհոյելով , հարայ-հրոցով ընկնում են հետևից, հալածում, տանում, զգում անտառները։ Հովհաննես Թումանյան
- փախուստի մատնել, հաղթելով հետամտել հեռու վանելու՝ քշելու համար ◆ Սմբատ Գունդստաբլը հալածում էր թշնամուն։ ◆ Գարունն եկավ ու թևերը հովիտներում տարածեց, Հայաստանի խիստ ձմեռը լերանց ծայիերն հալածեսց: Հովհաննես Թումանյան ◆ Գուցէ մի նոր լույս հալածեսմութը։ (Ավետիք Իսահակյան)
- նեղել, ճնշել, բռնությունների ենթարկել ◆ Ֆաշիստները հալածում էին հրեաներին։
- (փխբ․) քշել, տանել ◆ Բուքն էր հալածում ձյունը։ ◆ Հալածում են ինձ անցած օրերը, ներկա ժամերը հանգիստ չեն տալի։ Հովհաննես Թումանյան
- (փխբ․) վանել, դուրս մղել, քշելով ցրել՝ փարատել ◆ Ծագող արևը հալածում էր թանձր խավարը։
- (հնց․) հեռացնել, դուրս անել, վտարել մի տեղից ◆ Հալածում է այլազգին իմ բնիկ աշխարհեն։ Ռափայել Պատկանյան
- (փխբ․) անհանգստացնել, հոգեպես կամ մտավորապես տանջել ◆ Դառն մտքերը հալածում էին նրան։
- (փխբ․) պայքարել մի բանի դեմ, թշնամի լինել մի բանի ◆ Նա հալածում է շահ ու բռնություն։ ՀՎ
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- հետապնդել, (գվռ․)՝ լարել, փանդանդել, հետևից ընկնել
- ճնշել, նեղել, տանջել, բռնանալ, օր չտալ, օր ու արև չտալ, հետն ընկնել
- տե՛ս հեռացնել
- տե՛ս քշել, տանել
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Խոնարհում | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Բաղադրյալ բառեր | |
| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։