նուրբ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [nuɾb]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ նուրբ
վանկեր՝ նուրբ
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ snōbri` snēbhri- «նուրբ, նեղ» արմատից․ հմմտ․ հին շվեդերեն snoever «նեղ», նորվեգերեն snoevr «նեղ, նրբին, ճկուն, սեղմ»։
Ածական
- լայնական կտրվածքով շատ փոքր, բարակ, աննշան հաստություն ունեցող ◆ Նուրբ թել՝ լար՝ մազ։ Սառույցի ձյան նուրբ շերտ։
- բարակ՝ ոչ հաստ նյութից պատրաստված՝ հյուսած, նրբաթել ◆ Նուրբ գործվածք՝ սպիտակեղեն։
- ոչ թանձր, թափանցիկ, անոսր ◆ Նուրբ մշուշ՝ ծուխ։
- ոչ խոշոր, ոչ հաստ, ոչ խոշորակազմ ◆ Նուրբ մարմին՝ իրան։
- ոչ կոպիտ, գեղեցիկ ու նրբագիծ ◆ Նուրբ դեմք, շրթունքներ։
- սուր, բարձր, բարակ (ձայնի հնչյունի մասին), բարձր ձայնաստիճան ունեցող ◆ Նուրբ ծղրտոց՝ ճիչ։
- մանր կամ մանրագույն մասնիկներից՝ հատիկներից բաղկացած՝ կազմված ◆ Նուրբ ավազ՝ ալյուր՝ փոշի։
- փոքրագույն մանրամասների վրա հարկ եղած ուշադրություն դարձնելով պատրաստվող՝ սարքվող, մեծ ուշադրություն ու մանրակրկիտ աշխատանք պահանջող ◆ Նուրբ մեխանիզմ՝ սարք։ Նուրբ քանդակ։
- զգայուն ու խորաթափանց ըմբռնում՝ մոտեցում պահանջող ◆ Նուրբ խնդիր։
- սուր, խորաթափանց, նրբամիտ ◆ Նուրբ մտածողություն՝ դատողություն։
- բարձր զգացողություն ունեցող, զգայական ընկալման մեծ ունակությամբ օժտված ◆ Նուրբ տեսողություն՝ լսողություն՝ դիտողականություն։
- հանգամանալից, ստույգ և մանրամասներն ընդգրկող, մանրունքների մեջ թափանցող ◆ Նուրբ իմացություն։ Մասնագիտական գիտելիքների նուրբ տիրապետում։
- շատ փոքր՝ թույլ, հազիվ նշմարելի՝ նկատելի ◆ Գույնի նուրբ երանգներ։
- կիրթ, բարեկիրթ, նրբավարի ◆ Նուրբ վարվելակերպ՝ վերաբերմունք։
- նազանք արտահայտող, նազանքով կատարվող ◆ Նուրբ շարժուձև՝ շարժում։
- զգայուն, շուտ զգացվող ◆ Նուրբ հոգի՝ սիրտ։
- քողարկված, ոչ բացահայտ, հնարամտորեն թաքցված ◆ Նուրբ խորամանկություն։
- մեղմ, մեղմություն արտահայտող, ոչ խիստ ◆ Նուրբ դիտողություն՝ ակնարկ։
- քնքուշ, հաճելիորեն փափուկ՝ բարակ ◆ Նուրբ մաշկ՝ ձեռքեր։
- նրբանկատ և զգուշավոր մոտեցում պահանջող, փափկանկատ ◆ Նուրբ վիճակ՝ դրություն հանձնարարություն։
- խորամանկ, հեռատես, շրջահայաց ◆ Նուրբ գործամոլ։
- խորամանկորեն՝ շրջահայեցությամբ արված՝ հորինված՝ նյութված ◆ Նուրբ խարդավանք։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- բարակ
- նրբաթել, նրբահյուս, անգայտ, (հնց․)
- անոսր, թափանցիկ
- գերմակ
- տե՛ս գեղադեմ
- գեղակազմ, գեղեցկակազմ, բարեկազմ, վայելչակազմ, նրբակազմ, կանոնակազմ, քաջակազմ, ազնվակազմ, սլացիկ, կառուցիկ, գեղահոդ, գեղեցկահոդ, բարեհոդ, գեղահասակ, գեղեցկահասակ
- տե՛ս քնքուշ
- տե՛ս զգայուն
- տե՛ս նազանի
- տե՛ս մանրակրկիտ
- տե՛ս խորաթափանց
- տե՛ս կիրթ
- տե՛ս նրբանկատ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Թարգմանություններ | |
| |
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։