վառ
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [vɑr]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ վառ
վանկեր՝ վառ
վառ1
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Փոխադրություն հնդեվրոպական *uer «վառել» արմատի ածանցյալներից որևէ մեկից, թերևս հատկապես խեթերենից։
Ածական
- վառվող այրվող վիճակ ներկայացնող, վառված վիճակում գտնվող ◆ Վառ ճրագ՝ լամպ՝ օջախ։
- բորբոքված, արծարծված (կրակի՝ հրի մասին) ◆ Վառ թոնիր՝ վառարան։
- (փխբ․) կիզիչ, այրող ◆ Վառ արև։
- (փխբ․) լուսավոր, լուսարձակ ◆ Վառ աստղեր։
- (փխբ․) պայծառ, լուսավոր, ցոլացիկ ◆ Շողում էին վառ գոհարները և ակները թանկագին։ (Գրական թերթ)
- (փխբ․) պայծառ, պարզ, լուսավոր, լույս ◆ Էնպես աչեր թե ժպտան, մարդու համար օրվա պես վառ գիշերներ լույս կտան։ Հովհաննես Թումանյան
- (փխբ․) երփներանգ, գույնզգույն, զանազան պայծառ գույներով շողացող ◆ ՈՒ նորաբույս վառ ծաղիկներ տեսնես փռված չորս կողմին։ Հովհաննես Թումանյան
- (փխբ․) թարմ ու հստակ երանգ ունեցող, պայծառ (գույների մասին) ◆ Գույները տեղ-տեղ վառ էին… տեղ-տեղ ավերված։ (Ակսել Բակունց)
- (փխբ․) անջնջելի, անխախտելի, անխախտ ◆ Վառ հիշատակ։
- (փխբ․) բորբոքուն, բուռն ◆ Վառ զգացմունք՝ սեր։
- (փխբ․) ցայտուն ◆ Վառ ապացույց։
- (փխբ․) նմանների մեջ աչքի ընկնող (ձիրքով, ընդունակությամբ, գործունեությամբ և այլն), նշանավոր, փայլուն ◆ Ծնվել է երգիչ մի վառ Եղիշե Չարենց։ Եղիշե Չարենց
- (փխբ․) կայտառ, աշխույժ, կենսալից ◆ Մանուկներ ուրախ, խլրտուն ու վառ: Եղիշե Չարենց
- (փխբ․) երջանիկ, ուրախ ◆ Ով ունի այսօր ուժը մեր բոսոր ու վառ բախտը մեր տիեզերական։ Եղիշե Չարենց
- (փխբ․) տպավորիչ, գունագեղ իր հետաքրքրությամբ՝ բովանդակությամբ՝ ոճով և մեծ տպավորություն գործող ◆ Նրա պատմությունները վառ էին և հետաքրքրությամբ էին լսվում։
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- բացավառ, հրաբորբոք, վառուն, (գվռ․) վառման, վառուկ, վառմուն
- հրաբորբոք, հրարծարծ
- կիզիչ, այրիչ, այրողական, կիզողական, բոցակեզ, կիզուն, հրայրեցական, (հզվդ) (գվռ.) կիծկիծուն, կիծ-կրակ
- պայծառ, լուսավոր, լուսափայլ, վառ, վառվռուն, արևետ, պարզ, անմեգ, անմշուշ, անշամանդաղ
- երփներանգ, գույնզգույն
- տե՛ս անջնջելի, անխախտ
- տե՛ս բուռն
- տե՛ս ցայտուն
- տե՛ս փայլուն
- տե՛ս կայտառ
- տե՛ս ուրախ
- տե՛ս տպավորիչ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Թարգմանություններ | |
| |
վառ2
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Փոխառություն իրանական աղբյուրից. հմմտ. միջին պարսկերեն *vār > պարսկերեն bar «քող»։
Գոյական
- (հնց․) նուրբ՝ ընտիր կտորից զարդարուն քող
- ասեղնագործած զարդարուն արքայական դրոշակ
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- դրոշակ, դրոշ, (հնց․)՝ ալամ
- քող, շղարշ, երեսքող, երեսակալ (նորահարսի), ծածկաքող, (հնց․)՝ շարագույր, շար, (գվռ․)՝ թոռ, թոզ, փադամ, փադան, զանդրուք, զանդուրք, չիքիլա, ճնջիկ
Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Թարգմանություն
վառ3
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Ածական
- (հնց․) շարականի ութ ձայներից մեկը
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Թարգմանություն
վառ4
[խմբագրել]Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Գոյական
- (գվռ․) բամբակի չբացված կնգուղ
Հոմանիշներ
[խմբագրել]Արտահայտություններ
[խմբագրել]| Բաղադրյալ բառեր | |
Թարգմանություններ
[խմբագրել]Թարգմանություն
Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։