միտք
Արտաքին տեսք
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [mitkʰ]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ միտք
վանկեր՝ միտք
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Բնիկ հնդեվրոպական՝ *mēd-՝ *med- «չափել» արմատից. հմմտ. հունարեն μήδος` «միտք, մտադրություն, հոգու տագնապ», լատիներեն meditāri «մտածել, խորհել», հին իռլանդերեն midiur «դատողություն անել»։
Գոյական
- մտածելու, դատելու կարողությունը՝ որպես մարդու բնածին հատկությունը
- մտածմունք, այն, ինչ որ մեկը մտածում է, մտածելու արդյունքը
- դատողություն, խորհրդածություն
- գաղափար, կարծիք, վարկած
- դիտավորություն, դիտում
- նպատակ
- նշանակություն, իմաստ, խորհուրդ
- հիշողություն
- ուշք, ուշադրություն
Հոմանիշներ
[խմբագրել]- մտախոհություն, դատողություն, խելք (մարդու մտածելու, դատելու կարողությունը, մտածելը)
- մտածմունք, խորհրդածություն, խոհմ մտմտուք, մտորում (մտածելը, խորհրդածելը)
- գաղափար, կարծիք, վարկած
- նպատակ, դիտավորություն, մտահաղացում, մտադրություն
- նշանակություն, իմաստ, խորհուրդ
- տե´ս հիշողություն
- տե´ս ուշք, ուշադրություն
Արտահայտություններ
[խմբագրել]- միտք անել - մտածել
- միտք դնել - նունն է` միտ դնել
- միտք հղանալ - գլխում նոր միտք ծագել
- միտքը բերել - հիշել
- միտքը գալ - հիշվել, վերհիշվել
- միտքը դնել - տե´ս մտքում դնել
- միտքը ծռել
- մոլորեցնել, ծուռ ճանապարհով տանել
- տե´ս միտքը փոխել
- միտքը ծուռ
- հետին միտք ունեցող, նենգավոր
- գայթակղեցնոլու տրամադիր
- միտքը հավաքել
- աշխատել մոռացածը վերհիշել
- ստափվել, մտքերն ամփափել
- միտքը մաշել
- մտատանջվել
- մտատանջել
- միտքը պահել - նույնն է` միտը պահել
- միտքը պղտորել - գայթակղեցնել
- միտքը սահեցնել մի բանի վրայով - մտածել մի բանի մասին
- միտքը փոխել - նախկին մտադրությունից հրաժարվել, մտադրությւոնը փոխել
- միտքը փոխվել
- մտադրությունը փոխվել
- ցանկացած միտք հղանալ
- մտքի զավակ - մտքի ստեղծագորշծություն (բնստ․)
- մտքի թել - մտքերի ներքին, տրամաբանական կապ
- մտքի թռիչք - երևակայության թռիչք
- մտքի խոյանք - երևակայության թռիչք
- մտքի ծովն ընկնել - մտքերի մեջ խորասուզվել
- մտքի հետ ընկնել - մտածմունքներով տարվել
- մտքի (մտքերի) մեջ ընկնել
- մտածմունքների մեջ խորասուզվել
- մտամոլոր դառնալ
- մտատանջվել
- մտքի մեջ տանել-բերել - կշռադատել
- մտքի տունն ընկնել - մտմտալ, մտորել
- մտքից անց կացնել - որևէ բանի հնարավորության, կարելիության, անհրաժեշտության մասին մտածել
- մտքից անցնել
- գլխում կասկած ծագել
- մտածել, նախազգալ
- մտքից գնալ, ելնել, ընկնել, թռչել - մոռացվել
- մտքից հանել
- մոռանալ
- խելքից հանել
- մտքում առնել տալ կամ առնել ու տալ - կշռադատել
- մտքում(ն) ասել - ինքն իրեն մտածել, խորհել
- մտքում դնել - մտադրվել
- մտքում ծիծաղել - առանց արտահայտվելու մեկին, մի ծաղրի ենթարկել, աչհամարել, չհավանել
- մտքովն անցնել
- կարծել
- հիշել
- նախազգալ, կանխազգալ
- մտքերը բաժանել մեկի - մեկին համակարծիք լինել
- մտքերը բաժանել, կիսել մեի հետ - մտածումները պատմել մեկին, իր մտքերին հաղորդակից դարձնել
- մտքերի փոխանակություն - կարծիքների դատողությունների փոխանակություն ելույթների կամ գրավոր խոսքի միջոցով
- միտքը առնել - տե´ս ըմբռնել, հասկանալ
- միտքը հավաքել - տե´ս ստափվել
- միտքը մթնել - տե´ս ուշաթափվել
- մտքի թելը բարակել - տե´ս մտաթափվել
- մտքի ծովը դուրս գալ - տե´ս մտածել
- մտքում շուն ընկնել
- նենգել, դավել
- շնանալ, տռփալ
- մտքի պոչը (տուտը) փախցնել - տե´ս շփոթվել
Թարգմանություններ | |
|
Ստուգաբանություն
[խմբագրել]Աղբյուրներ
[խմբագրել]- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։