քաղցր

Հայերեն

«քաղցր» ժեստը հայերեն ժեստերի լեզվով

• ՄՀԱ՝ [kʰɑʁt͡sʰɾ]

Քաղցր մեղր

Դասական ուղղագրութեամբ՝ քաղցր

վանկեր՝ քաղ•ց(ը)ր 

Ստուգաբանություն

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *dlk-s-k՛-u արմատից. հմմտ. լատիներեն dulkis «քաղցր», հունարեն γλνκός, գոթերեն suts «քաղցր»։

Ածական

1. շաքարին՝ մեղրին և այլնին հատուկ ախորժելի համ ունեցող, քաղցրահամ ◆ Իմ նազելուց քաղցր բուրմունք հետդ բեր։ (Ավետիք Իսահակյան)
2. ոչ դառն, դառնություն չունեցող
3. շաքարով՝ մեղրով՝ ռուպով և այլնով պարաստված, մեջը (կամ հետը) մեղր՝ շաքար և այլն խառնած
4. զգայարանների համար դուրեկան՝ հաճելի՝ շոյող, սիրալիր ◆ Քաղցր էր թռչունների վաղորդյան աղմուկը։ (Րաֆֆի)
5. բարի բարյացակամ բարեբարո ◆ Ի՜նչ քաղցր մարդ է դա։ (Նար-Դոս)
6. հարազատ, թանկագին, մտերիմ
7. սրտին մոտ, հոգեհարազատ ◆ Անցյալի քաղցր հիշատակները չամոքեցին նրա վշտերը։ (Մուրացան)
8. լավ, հաճելի, երջանիկ, երջանկավետ
9. հոգեկան հաճելի զգացումով լցնող՝ համակող, երջանկության զգացումով տոգորող
10. անդորր, խաղաղ ◆ Ա՜խ, տվեք ինձ քաղցր մի քուն։ Հովհաննես Հովհաննիսյան
11. քաղցր համ ունեցող ◆ Պեգասը գջլում էր սպիտակ կամ կարմիր առվույտից, ընտրելով ավելի քաղցրերը: (Ղազարոս Աղայան)
12. (խոհր․) տե՛ս անուշ

Հոմանիշներ

1. քաղցրահամ, ախորժահամ, անուշահամ, արևահամ, դյուրահամ, համեղ, անուշ, մեղրակաթ, մեղրածոր, մեղրածորուն, մեղրաճաշակ, մեղրահոս, մեղրահոսան, քաղցրորակ, քաղցրունակ,
2. տե՛ս ախորժելի
3. տե՛ս սիրալիր
4. տե՛ս բարյացակամ
5. տե՛ս սիրելի
6. տե՛ս երջանիկ
7. տե՛ս քաղցրալուր
8. տե՛ս մեղմ
9. դաշն, սերտ բարեկամական

Գոյական

1. քաղցրավենիք

Հոմանիշներ

1. տե՛ս քաղցրավենիք

Արտահայտություններ

1. քաղցր աչք ունենալ, քաղցր աչքով նայել - բարյացակամ լինելը
2. քաղցր ջուր
   1. աղային պարունակությունից զուրկ ջուր
   2. օշարակ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ sweet գերմաներեն՝ süß դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ dulce իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ сладкий (ru) ‎(sladkij) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝ doux

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Սերգեյ Ավագյան, Հայերեն-անգլերեն-ռուսերեն խոհարարական բացատրական բառարան, Երևան, «ԴԱԼԼ», 2009 — 240 էջ։