Հայերեն

ՄՀԱ՝ [mrɑjl]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ մռայլ

վանկեր՝ մ(ը)•ռայլ

Ստուգաբանություն[խմբագրել]

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *mŗ-no- (*mer-) «առկայծել» արմատից. հմմտ. հայերեն մայր, մառն (*mr-io-), հունարեն μορτός «մթին, մթագույն», հին սլավոներեն mryj «մշուշոտ, մռայլ», merknoti «մթնել»:

Ածական

միգապատ, միգամած, ամպամած ◆ Մռայլ եղանակ:
մութ, մթին, խավար ◆ Մռայլ գիշեր՝ զնդան:
մութ գույնի, գորշ, սև ◆ Մռայլ զգեստավորում՝ գույներ:
ճնշող տպավորություն՝ տրամադրություն ստեղծող՝ առաջացնող ◆ Կիրճի մռայլ առանձնության մեջ նա մի տեսակ երկյուղ Էր կրում:
անհրապույր, ոչ զվարթ, ոչ պայծառ ◆ Սենյակի մռայլ անշքությունը լքվածության մասին Էր վկայում:
ծանր, անհեռանկար ◆ Օրերում այս մռայլ ու՞մ ապավինեմ փրկության համար (Ազատ Վշտունի)
(փխբ․) տխուր, անուրախ, թախծոտ ◆ Մռայլ Էր Մազեպան (Ալեքսանդր Պուշկին)
(փխբ․) տխրությամբ՝ վշտով համակված ◆ Մռայլ մտքեր՝ մտորումներ:
(փխբ․) տխրություն՝ վիշտ՝ թախիծ արտահայտող ◆ Մռայլ հայացք՝ աչքեր:
(փխբ․) խոժոռ, անբարեհամբույր, անուրախ և խիստ ◆ Մռայլ տեսք՝ դեմք:
(փխբ․) չարագուշակ, չարագույժ ◆ Ամեն ինչ ամենավճռական կերպով խոսում էր այդ պլանի դեմ, թույլտվության բացակայությունր, մեր խմբի սակավաթիվ լինելը, լեռան մռայլ համբավը: (Տենցինգ)
(փխնն․) տխրություն, թախիծ

Հոմանիշներ[խմբագրել]

ամպամած, ամպոտ, ամպամած, միգամած, միգապատ, միգոտ, թխպամած, թխպոտ,
մութ, մթին, մթամած, մթնամած, խավար, խավարամած, խավարուն
գորշագույն, գորշերանգ, գորշաթույր, գորշավուն, մոխրագույն, մողոշիկ
տե՛ս մռայլ
անհրապույր, անշուք
տե՛ս սև
տե՛ս անհրապույր
տե՛ս անհեռանկար
տխուր, # տրտրում, թախծոտ, մելամաղձոտ, մռայլ, անուրախ, անտրամադիր, անխինդ, անժպիտ, անժպտերես, անզվարթ, մռայլոտ, անծիծաղ, անմխիթար, վշտահար, վշտոտ, տխրուն, տխրունակ, տխրունի, մռայլասիրտ, մահամռայլ, (բնստ․), (ժղ․) անխնդուն, ամպոտ, (գվռ․) մախսակաթ, մալուլ, սրտամեռ, լերդող, լերդոր, տմնուկ, տխուր-տրտուն, մրուրմճուճ, երեսկախ , թևերը կախ, երեսը կախ, , քիթը կախ, մռութը կախ, թևերը կախ, սև ուրբաթի պես, սրտին դանակ տաս՝ կաթի(լ)
թշվառ խեղճ, ողորմելի, չարքաշ, թշվառական, դժբախտ, անբախտ, տարաբախտ, չարաբախտ, ապերջանիկ, տառապյալ, հեգ, (հզվդ․) հիգական, չքավոր, աղքատ, տնանկ, դժվարակյանք, դժվարակենցաղ, չարակյաց, խեղճ ու կրակ, (բրբ․) հալական, հողգլուխ, ճարկտրած, փինատ, փեք, գեր ու գերբ, գեր ու եսիր
անբախտ, չարաբախտ, վատաբախտ, տարաբախտ, ապաբախտ, ապերջանիկ, թշվառ, քամբախտ, (հզվդ․) դժվարաբախտ, եղերաբախտ, չարաբաստիկ, վատաբախտիկ, վատաբաստիկ, վատախտարակ, (բրբ․) սևաբախտ, սևօրիկ, զրաբախտ, չարաշուք, աղետաբեր, ձախորդ
չքավոր, չունևոր, ընչազուրկ, անինչ, խեղճ, թշվառ, թշվառական, կարոտ, կարոտյալ, կարիքավոր, տնանկ, (հնց․) աբիոն, աղկաղկ, անստացիկ, անստացիչ, անքար, խարվակ, չքոտի, փանաքի, վատուկ, (բրբ․) անկուտ, անկուտի, ձեռքը դարտակ, ձեռքը կարճ, ձեռքը պակաս, տակը դատարկ, մորից մերկ, մորե մերկ, ավուր հացի կարոտ
թախծոտ, վշտոտ, թախծուկ, թախծավոր, երեսկախ
տե՛ս խոժոռ
տե՛ս չարագուշակ, չարագույժ
տե՛ս տխրություն, թախիծ
տե՛ս մշուշ

Արտահայտություններ[խմբագրել]

Բաղադրյալ բառեր

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ գերմաներեն՝ դանիերեն՝ թուրքերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ хмурый, пасмурный, сумрачный, ненастный, угрюмый, хмурый, мрачный, рак վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ[խմբագրել]

Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

մռայլ

Բաժիններ